Wstecz
Prawo dla biznesu

Klauzula waloryzacyjna zabezpieczy opłacalność transakcji w branży TSL. Zobacz, jak uchronić się przed recesją

Klauzula waloryzacyjna zabezpieczy opłacalność transakcji w branży TSL. Zobacz, jak uchronić się przed recesją

Od pewnego czasu nasilają się opinie, że nadchodzi kryzys ekonomiczny. Według prognoz ekonomistów, m. in. profesorów Nouriela Roubiniego i Stanisława Gomułki, recesja może nadejść już na początku 2020 r. Przyczynami i skutkami nadchodzącej bessy będą przede wszystkim wzrost stawek podatkowych i celnych, powstanie nowych podatków przede wszystkim pośrednich, podwyższenie płacy minimalnej, wprowadzenie Pakietu Mobilności w UE, czyli wzrost kosztów prowadzenia działalności gospodarczej. Oznacza to nie mniej, nie więcej, iż spowolnienie dotyczyć będzie nie tylko branży TSL, ale całej gospodarki. 

Symptomy spowolnienia gospodarczego widoczne są już dzisiaj – spadł poziom inwestycji, samoistnie nie zwyżkują wynagrodzenia pracownicze ze względu na sprzyjającą koniunkturę, lecz na deficyt osobowy na rynku pracy, który wynika z czynników pozagospodarczych, rośnie poziom zadłużenia oraz wzrasta liczba postępowań restrukturyzacyjnych. Polska gospodarka w dużej mierze oparta jest na konsumpcji. Dlatego dużym zagrożeniem może okazać się nowy podatek – od sprzedaży detalicznej, czyli tzw. podatek handlowy. Jego skutki mogą być bardzo znaczące dla naszej gospodarki, przy jednoczesnej niewielkiej korzyści dla budżetu państwa. 

Prognoza recesji, a szczególnie jeden z jej efektów, w postaci wzrostu cen (inflacji), przy równoczesnym wzroście kosztów pracy, stanowi poważne zagrożenia dla opłacalności zawartych, zawieranych czy dopiero negocjowanych umów przez przedsiębiorców. Szczególnie dotyczy to branży TSL, która w handlu międzynarodowym dodatkowo narażona jest na ryzyko walutowe. 

Ryzykiem zmiany siły nabywczej pieniądza, jak każdym ryzykiem można zarządzać. Oczywiście w procesie negocjowania i zawierania umów, nie można wyeliminować wszystkich ryzykownych zapisów. Niemniej można ograniczyć te, które mają charakter kardynalny dla opłacalności danego przedsięwzięcia, skutkują na efektywność funkcjonowania przedsiębiorstwa. 

Jednym z zasadniczych ryzyk wiążących się z opłacalnością danego przedsięwzięcia jest zmiana otoczenia gospodarczego, szczególnie w aspekcie zmiany siły nabywczej pieniądza. Oczywiście jak każdym ryzykiem, tak i siłą nabywczą pieniądza (ceną umowy) można zarządzać. Co prawda nie można tych ryzykownych elementów (prawnych) całkowicie wyeliminować, ale można ograniczyć ich wpływ na efektywność funkcjonowania przedsiębiorstwa i uwzględnić przy obliczaniu wysokości należnego wynagrodzenia. 

Waloryzacja jest przydatna
Zmianie ulega nie tylko siła nabywcza pieniądza, ale także np. koszty pracy i prowadzenia działalności. Zmiany te zachodzą niezależnie od prowadzonej działalności i są często niemożliwe do przewidzenia na etapie zawierania umów, szczególnie tych długoterminowych. Oczywiście można do umowy wprowadzić postanowienia, które będą regulować sposób zmiany cennika w kolejnych latach. Praktyką jest ustalanie konkretnych cen na okres obowiązywania umowy, czasem na okresy 12-miesięczne. Niemniej rynek jest dynamiczny. Inflacja na poziomie 3 procent w skali roku, powoduje, że przedsiębiorca zarabia na umowie o 3 proc. mniej, co często „pochłania” całą kwotę zysku. 

Elastyczna klauzula waloryzacyjna wygodniejsza od dochodzenia swoich praw w sądzie
W pierwszej kolejności należy ustalić w oparciu o jakie prawo została zawarta umowa (prawo właściwe). Jeżeli jest to prawo polskie, to kwestia waloryzacji świadczenia uregulowana została w treści przepisu art. 371 [1] Kodeksu cywilnego (ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r., Dz.U. z 2019 r., poz. 1145 – t.j; dalej: K.c.), który wskazuje, iż:

w przypadku  nadzwyczajnej zmiany stosunków (np. hiperinflacji) spełnienie świadczenia (dalsze wykonywanie umowy) byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidywały przy zawarciu umowy, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy”.
Rozwiązując umowę sąd może w miarę potrzeby orzec o rozliczeniach stron, kierując się zasadami określonymi w zdaniu poprzedzającym (tzw. klauzula rebus sic stantibus).

Niemniej wskazać należy, że po pierwsze jest to regulacja prawa polskiego, które znajdzie zastosowanie nie we wszystkich umowach, a po wtóre jest to droga sądowa, a co za tym idzie sporna i długotrwała. Podobna regulacja w prawie polskim, została uregulowana w treści art. 358 § 2 i 3 K.c. (tzw. mała klauzula rebus sic stantibus), która również jest wykonywaną na drodze sądowej.  

Drugim rozwiązaniem, jest wprowadzenie do umowy odpowiednich klauzul, zapisów „uelastyczniających” zobowiązania stron, a które uwzględniają koszty pracy, inflację itp.

Klauzule takie mogą przyjąć dwie formy, albo automatycznej zmiany stawek cen, kwot wynagrodzenia (składowe parametry wartości) albo waloryzacji tych stawek albo ustalania zmian wysokości wynagrodzenia w określonych okolicznościach lub odcinkach czasowych. Jest to nie tylko rozwiązanie elastyczne, ale przede wszystkim bezpieczne i praktyczne, ponieważ kwestia rentowności przedsięwzięcia zostaje rozwiązania już podczas negacji zawarcia pierwotnej umowy. Pamiętać należy, iż każde negocjacje umowy długoterminowej, to żmudne i trudne do przeprowadzenia zadanie. Tym trudniejsze, jeśli renegocjujemy warunki umowy, szczególnie w przypadku podwyższenia wynagrodzenia za świadczone usługi.

Zadbaj o wpisanie klauzul do kontraktu
Przede wszystkim podczas procesu negocjowania umowy, ustalania jej treści należy zidentyfikować potencjalne obszary ryzyka, w tym ryzyko zmiany otoczenia gospodarczego. Jest to przede wszystkim zagrożenie inflacją oraz zmiany wysokości kosztów pracy, ryzyko walutowe (zmiany kursów walut), ale również ryzyko podażowe. 

Biorąc pod uwagę powyższe czynniki, przy negocjowaniu umów, należy zwrócić szczególną uwagę i zadbać o wprowadzenie odpowiednich klauzul kształtujących stosunki zobowiązaniowe w zakresie zmian cen. Przykładowo przez ich kwartalną waloryzację o wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogłaszany przez prezesa GUS z zastrzeżeniem, iż wzrost składników cenotwórczych dostaw nie większy niż 5 proc. nie będzie stanowił zmiany umowy.

Należy rozważyć też, czy potrzebne są zmiany dotyczące kosztów wykonywania umowy. Zmiany te będą zależne od rodzaju umowy, sposobu rozłożenia ich kosztów – dyskontowo. Ta kwestia wymaga już indywidualnego podejścia.

Tytułem przykładu można wskazać, że w umowach przewozu, np. wysokość stawki w części określonej wysokości będzie uzależniona od zmiennej stanowiącej część minimalnego wynagrodzenia jako przelicznika, przy jednoczesnym wskazaniu przyjętej stawki – przykładowo wynagrodzenia na terytorium Niemiec lub średniego wynagrodzenia tego typu na terytorium Unii Europejskiej. Takie rozwiązanie jest transparentne, ale może powodować pewne trudności podczas prowadzenia negocjacji. Ogranicza jednak ryzyko powstania ewentualnych strat.

Ostatnim zagrożeniem, jest ryzyko spadku podaży, stąd należy wskazać na zasadność wprowadzenia do umowy klauzuli gwarantowanych walorów tonażowych np. przeładunkowych, przewozowych itp. Zapis ten gwarantuje pewne minimalne wykonywanie umowy i pobieranie z tego tytułu wynagrodzenia, co jest bardzo istotne w procesie planowania i organizacji przedsiębiorstwa. 

Wnioski
Podczas negocjowania i ustalaniu treści umów i kontraktów handlowych należy określić obszary ryzyka związane z jej wykonywaniem. Oczywiście nie można wskazać ich wszystkich oraz całkowicie wyeliminować. Kwestie zasadnicze, czyli te związane z waloryzacją ceny, sprawdzeniem wiarygodności kontrahenta oraz określeniem zmian w otoczeniu prawnym jako siły wyższej, stanowiącej podstawę uchylenia się od skutków zawartej umowy, nie wymagają nadmiernej analizy. Powyższe okoliczności, przy wysokiej inflacji, wzroście płacy minimalnej, niejednokrotnie mogą nie tylko przesądzać o opłacalności danego przedsięwzięcia, a czasem o dalszym istnieniu  przedsiębiorstwa. 

Zatem, wobec dynamicznie zmieniających się warunków gospodarczych, należy zadbać o swoje interesy, odpowiednio uregulować je w treści umów, tak aby przystawały one do sytuacji rynkowej oraz nie blokowały innych działań biznesowych przedsiębiorstwa. Elementem blokującym mogą być np. kary za niewykonanie umowy, straty z tytułu wykonywania nierentownych zleceń oraz dochodzenie swoich praw na drodze postępowania sądowego.

Cytując Warrena Buffeta, “Ryzykujesz wtedy, gdy po prostu nie wiesz, co robisz”, dlatego, ryzyko należy zidentyfikować i oszacować już podczas negocjacji umowy, a następnie ograniczyć je w jej treści.

 

Wpis stanowi przedruk artykułu zamieszczonego na stronie: https://trans.info/pl/klauzula-waloryzacyjna-moze-zabezpieczyc-oplacalnosc-transakcji-w-branzy-tsl-170307

 

Sprawdź pozostałe nasze wpisy

Wstecz
Prawo sportowe 09.04.2024
[Prawo sportowe] Czy spór sportowca, trenera lub agenta z klubem jest zawsze rozstrzygany przez sportowy trybunał lub sąd arbitrażowy?

W wielu przypadkach w treści umów i kontraktów łączących zawodnika, trenera lub agenta z klubem zawarte zostają klauzule arbitrażowe, zgodnie z którymi, wszelkie sporty strony poddają pod rozstrzygnięcie konkretnego sportowego trybunału arbitrażowego lub sportowego sądu arbitrażowego. W takich przypadkach strony zobowiązują się do rozstrzygnięcia w drodze arbitrażu sportowego zamiast drogi sądowej. Niemniej, nie zawsze spór sportowca lub trenera, czy agenta z klubem musi być rozstrzygany przez sportowy trybunał lub sąd arbitrażowy. Rozstrzygnięcie takiego sporu może zależeć od wielu czynników, takich jak umowa między stronami, regulaminy ligi lub federacji sportowej, a także obowiązujące prawo powszechne. prawo sportowe prawnik kancelaria prawo sportowe kancelaria prawa sportowego gdynia kancelaria prawna trójmiast Gdańsk Gdynia Sopot prawo sport prawnik kancelaria Kancelaria prawa sportowego, specjalizująca się w obszarze prawnych zagadnień związanych ze sportem, stanowi istotny punkt odniesienia dla osób i podmiotów zaangażowanych w różnorodne kwestie prawne w świecie sportu. Prawo sportowe, które reguluje zasady, procedury i relacje między uczestnikami świata sportu, odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu sprawiedliwości, równości oraz integralności w rozmaitych dyscyplinach sportowych. Kancelaria prawa sportowego może oferować szeroki zakres usług prawnych, obejmujących m.in. doradztwo w zakresie zawierania umów, reprezentację w sprawach dyscyplinarnych, arbitrażowych oraz sądowych, jak również wsparcie w kwestiach związanych z prawami do wizerunku czy sponsoringiem. Specjaliści z zakresu prawa sportowego często posiadają dogłębną wiedzę na temat przepisów regulujących konkretne dyscypliny sportowe, zasady działania federacji oraz organizacji sportowych, a także międzynarodowe standardy i kodeksy postępowania. Prawo sportowe, będące zbiorem przepisów, regulacji i standardów, ma na celu zarówno ochronę interesów uczestników świata sportu, jak i zapewnienie integralności, uczciwości oraz równości w konkurencji. Obejmuje ono szeroki zakres tematyczny, od kwestii związanych z transferami zawodników, przez przepisy dotyczące antydopingowe, po regulacje dotyczące organizacji zawodów i imprez sportowych. Działając na styku wielu dziedzin prawa, prawo sportowe wymaga często specjalistycznej wiedzy i doświadczenia, które mogą zapewnić wyspecjalizowane kancelarie prawa sportowego. Korzystanie z usług kancelarii prawa sportowego może być kluczowe dla osób i podmiotów zaangażowanych w świat sportu, zwłaszcza w obliczu rosnącej liczby regulacji, procedur oraz sporów, które mogą się pojawić. Kancelarie te mogą pomóc w interpretacji skomplikowanych przepisów, reprezentować interesy swoich klientów w sporach i negocjacjach oraz dostarczać kompleksowego wsparcia prawno-biznesowego. W ten sposób, kancelaria prawa sportowego oraz prawo sportowe wspólnie tworzą fundamenty, na których opiera się funkcjonowanie oraz rozwój świata sportu we współczesnym społeczeństwie.

Czytaj dalej
Prawo budowlane 19.12.2024
[Prawo budowlane] Obiór budowlany a wady przedmiotu umowy o roboty budowlane

Samo stwierdzenie istnienia wad robót przy ich odbiorze nie w każdym przypadku rodzić będzie skutki niewykonania zobowiązania. Wykonanie robót z wadami może być równoznaczne albo z niewykonaniem w ogólności, albo z nienależytym wykonaniem zobowiązania. Z niewykonaniem zobowiązania mamy do czynienia tylko wówczas, gdy objęte umową świadczenie nie zostanie w ogóle spełnione albo nie zawiera cech konstytutywnych charakteryzujących dany rodzaj świadczenia. Na gruncie umowy o roboty budowlane można przyjąć, że niewykonanie zobowiązania wchodzi w grę, gdy wada jest tego rodzaju, że uniemożliwia czynienie właściwego użytku z przedmiotu robót, wyłącza normalne ich wykorzystanie zgodnie z celem umowy albo odbiera im cechy właściwe lub wyraźnie zastrzeżone w umowie istotnie zmniejszając ich wartość (wada istotna). Natomiast pozostałe wady świadczą tylko o nienależytym wykonaniu zobowiązania. Jedynie wady istotne uzasadniają odmowę odbioru robót. W ramach działalności naszej kancelarii prawnej w Gdyni specjalizującej się w prawie budowlanym, pragniemy omówić jedno z kluczowych zagadnień związanych z umowami o roboty budowlane – odpowiedzialność za wady wykonanych robót oraz kwestie związane z ich odbiorem. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 10 kwietnia 2014 r., sygn. akt I ACa 683/13, rzuca światło na te aspekty. W niniejszym artykule omówimy tezę orzeczenia, ustalenia faktyczne i prawne, a także wnioski, które mogą okazać się cenne dla przedsiębiorców i specjalistów z branży budowlanej.Kompleksowa obsługa prawna z zakresu prawa budowlanego – Adviser.law Radca prawny prawo budowlane to specjalizacja naszej kancelarii Adviser.law. Zapewniamy profesjonalne wsparcie dla inwestorów, wykonawców i deweloperów, którzy potrzebują doradztwa przy realizacji projektów budowlanych. Nasi prawnicy oferują kompleksową pomoc w sprawach takich jak umowy deweloperskie, umowy o roboty budowlane czy rozwiązywanie sporów związanych z wadami budowlanymi. Dobry prawnik od prawa budowlanego – Twój partner w trudnych sprawach Jeżeli szukasz dobrego prawnika od prawa budowlanego, jesteśmy do Twojej dyspozycji. Nasz prawnik budowlany pomoże w analizie i negocjacji umów, zapewni wsparcie przy odbiorze inwestycji oraz ochroni Twoje interesy w przypadku wystąpienia wad budowlanych. Posiadamy wieloletnie doświadczenie w prowadzeniu spraw związanych z prawem budowlanym i nieruchomościami, dzięki czemu możemy zapewnić skuteczne rozwiązania. Porady prawne online – wygodne konsultacje z radcą prawnym Dzięki usłudze radca prawny online oferujemy szybkie i wygodne konsultacje prawne, które pozwolą Ci uzyskać wsparcie niezależnie od lokalizacji. Nasze porady prawne online obejmują szeroki zakres spraw, takich jak: Prawo budowlane – wsparcie przy sporach, odbiorach robót i wadach budowlanych, Sprawy spadkowe – pomoc w podziale spadku czy kwestionowaniu testamentu, Prawo nieruchomości – analiza i przygotowanie umów sprzedaży, najmu lub dzierżawy. Kancelaria specjalizująca się w prawie budowlanym i nieruchomości Adviser.law to kancelaria radców prawnych z bogatym doświadczeniem w zakresie prawa budowlanego i nieruchomości. Nasz radca prawny nieruchomości i adwokat prawo budowlane pomogą w bezpiecznym przeprowadzeniu transakcji oraz zabezpieczeniu interesów na każdym etapie inwestycji. Współpracujemy zarówno z firmami budowlanymi, jak i klientami indywidualnymi. Dlaczego warto wybrać Adviser.law? Ekspertyza w prawie budowlanym – Nasi prawnicy doskonale znają przepisy prawa budowlanego i pomagają uniknąć błędów w trakcie realizacji inwestycji. Kompleksowa obsługa – Specjalizujemy się w sporządzaniu i negocjacjach umów deweloperskich oraz umów o roboty budowlane. Skuteczność w sporach – Prowadzimy sprawy związane z wadami budowlanymi, karami umownymi i odbiorem robót. Dostępność online – Dzięki konsultacjom prawnym online możemy pomagać klientom z całej Polski.

Czytaj dalej