Wstecz
Prawo spadkowe

Prawo dziedziczenia w świetle postanowień umowy sporządzonej w Kijowie dnia 24 maja 1993 r. między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych

Ukraina i Rzeczpospolita Polska kierując się pragnieniem rozwoju przyjaznych stosunków między obydwoma państwami oraz dążąc do pogłębiania i doskonalenia współpracy w dziedzinie stosunków prawnych w dniu 24 maja 1993 r. zawarły umowę o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych (dalej: "Umowa").

Umowa zgodnie z treścią Konstytucji Ukrainy oraz Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej stanowi źródło powszechnie obowiązującego prawa zarówno na terytorium Ukrainy jak i Polski.

 

Zasada równości i właściwość prawa przy dziedziczeniu

Umowa wprowadza zasadę równości, która reguluje wzajemne uprawnienia do nabywania na terytorium drugiego Państwa majątku i innych praw w drodze dziedziczenia z mocy ustawy lub rozporządzenia na wypadek śmierci na tych samych warunkach i w tym samym zakresie, co obywatele tego Państwa. Prawo właściwe w zakresie dziedziczenia mienia ruchomego określa prawo tego Państwa, którego obywatelem był spadkodawca w chwili śmierci, natomiast nieruchomości według prawa państwa właściwego dla położenia tej nieruchomości. Niemniej przepisy, które będą rozstrzygać który składnik masy spadkowej jest ruchomością, a który nieruchomością, rozstrzygać będą przepisy tego z Państw na terytorium, którego dana rzecz się znajduje.

Testament

Zdolność do sporządzenia lub odwołania testamentu (zdolność do czynności prawnych), jak również skutki prawne wad oświadczenia woli, podlegają prawu tego z Państw, którego obywatelem był spadkodawca w chwili dokonywania tej czynności, tj. w chwili sporządzenia lub odwołania testamentu. Interesującą kwestią, jest fakt, iż Umowa nie reguluje innych form czynności prawnych na wypadek śmieci (jak chociażby darowizny na wypadek śmierci), wynika to z tego, że w wielu porządkach prawnych takie czynności nie są prawnie jak również moralnie dozwolone. 

Właściwe organy w sprawach spadkowych

W sprawach spadkowych dotyczących mienia ruchomego właściwy jest organ tego Państwa, którego spadkodawca był obywatelem w chwili śmierci. W sprawach spadkowych dotyczących mienia nieruchomego właściwy jest organ tego z Państwa, na terytorium którego mienie to jest położone.

 

Umowa zwarta przez Ukrainę i Polskę między innymi w celu uregulowania i ułatwienia prowadzenia spraw spadkowych, wprowadziły nie tylko zasadę równości obywateli względem swoich autonomicznych porządków prawnych, ale również poszanowania obywatelstwa w przedmiocie stosowania prawa właściwego dla tych stosunków prawnych. Jest to tym bardziej istotne, iż na terytorium Ukrainy przebywać możne nawet 2 mln obywateli Polski, natomiast obywateli Ukrainy na terytorium Polski przebywa obecnie ok. 1,3 mln. Zatem omawiana regulacja dotyczy nawet ok. 3,3 mln obywateli Ukrainy i Polski.

 

Potrzebujesz pomocy?

Sprawdź pozostałe nasze wpisy

Wstecz
Prawo sportowe 07.05.2024
[Prawo sportowe] Jaka jest relacja pomiędzy skutecznością zapisu na sąd polubowny a rzeczywistą możliwością uzyskania ochrony prawnej przed sądem wskazanym w takim zapisie?

Sąd podniósł, że poza procesowymi przypadkami wygaśnięcia zapisu na sąd polubowny, umowa o arbitraż mogłaby utracić moc także z przyczyn materialnoprawnych z uwagi na potrzebę stosowania w drodze analogii bądź wprost niektórych przepisów kodeksu cywilnego o czynnościach prawnych. Przyjmując, że zapis na sąd polubowny nie jest równoznaczny z rezygnacją z ochrony sądowej, jednym z założeń skuteczności tej czynności musi być dostępność alternatywnego forum uzgodnionego przez strony, a inaczej rzecz ujmując - możliwość uzyskania efektywnej ochrony prawnej przed sądem polubownym. Wyrazem relacji między skutecznością zapisu na sąd polubowny a rzeczywistą możliwością uzyskania ochrony prawnej przed sądem wskazanym w zapisie jest art. 1168 k.p.c., który określa niektóre przypadki utraty mocy zapisu, związane z niemożnością rozpoznania sprawy przez sąd polubowny oznaczony w zapisie lub w określonym przez strony składzie (por. także art. 1195 § 4 k.p.c.). Przepis ten ma wprawdzie dyspozytywny charakter, nie oznacza to jednak, że strony zapisu mogą wyłączyć skutek utraty mocy zapisu uzgadniając np., iż zapis zachowuje skuteczność, mimo wystąpienia okoliczności, o których mowa w art. 1168 § 1 i 2 bądź art. 1195 § 4 k.p.c. W razie wystąpienia tych okoliczności uzgodnienie takie byłoby równoznaczne ze zrzeczeniem się ochrony sądowej w ogólności, co nie mieści się w konstrukcji umowy procesowej, jaką jest zapis na sąd polubowny. Strony mogą natomiast określić np. innych arbitrów na wypadek, gdyby pełnienie funkcji przez arbitrów wskazanych w pierwszej kolejności okazało się niemożliwe. W braku możliwości zwolnienia od obowiązku poniesienia opłat, które wiążą się z wszczęciem i przeprowadzeniem postępowania arbitrażowego, obowiązek poniesienia tych kosztów może stanowić przeszkodę czyniącą dostęp do sądu polubownego faktycznie niemożliwym. Za zasadne należy w konsekwencji uznać stanowisko, że stan obiektywnej niemożności poniesienia przez powoda kosztów, których wyłożenie jest konieczne do wszczęcia i przeprowadzenia postępowania przed sądem polubownym, nie prowadzi wprawdzie do utraty mocy wiążącej zapisu (art. 1168 § 2 k.p.c.), może jednak pociągać za sobą niewykonalność zapisu w rozumieniu art. 1165 § 2 k.p.c. Wymaganie, aby niemożność poniesienia kosztów postępowania przed sądem polubownym miała charakter trwały, należy zatem rozumieć w ten sposób, że chodzi o stan obiektywnie istniejący w chwili orzekania, stanowiący podstawę rozstrzygnięcia sądu. Uznanie zapisu za niewykonalny nie jest równoznaczne z utratą jego mocy, toteż zapis ten może w przyszłości stać się podstawą odrzucenia pozwu w innych postępowaniach, jeżeli niemożność poniesienia kosztów postępowania przed sądem polubownym ustanie. Jeżeli jednak sąd państwowy, kierując się sytuacją istniejącą w chwili orzekania, oddalił prawomocnie zarzut zapisu na sąd polubowny (art. 222 k.p.c.), to przyszłe korzystne zmiany sytuacji majątkowej strony, która wytoczyła powództwo, nie mogą rzutować na utrwaloną prawomocnym postanowieniem właściwość sądu państwowego do rozstrzygnięcia sprawy, a jedynie na potrzebę cofnięcia zwolnienia od kosztów sądowych (art. 110 u.k.s.c.), jeżeli zwolnienie takie zostało udzielone. Postępowanie strony, która w odpowiedzi na zarzut zapisu na sąd polubowny powołuje się na niewykonalność zapisu, spowodowaną jej własnymi, celowymi, działaniami, podlega ocenie z punktu widzenia reguł dobrej wiary i nadużycia prawa procesowego (art. 3 i art. 41 k.p.c.). Dotyczy to wszystkich przypadków niewykonalności zapisu, bez względu na przyczyny, które stanowią jej podstawę. Ocena taka musi jednak bazować na okolicznościach konkretnej sprawy, a dopuszczalność jej przeprowadzenia, a niekiedy wręcz jej konieczność, nie podważa ogólnego założenia, według którego niewykonalność zapisu w rozumieniu art. 1165 § 2 k.p.c. może mieć podstawę także w niemożności poniesienia kosztów wszczęcia i przeprowadzenia postępowania arbitrażowego. Niewykonalność zapisu na sąd polubowny (art. 1165 § 2 k.p.c.) może wynikać z niemożności poniesienia kosztów arbitrażu. Kancelaria Prawa Sportowego: adviser.law Nasza kancelaria specjalizuje się w prawie sportowym, oferując kompleksową obsługę prawną dla sportowców, klubów, federacji oraz innych podmiotów związanych ze światem sportu. Zespół doświadczonych prawników, posiadających wiedzę i doświadczenie w tej dziedzinie, świadczy usługi w zakresie negocjacji umów sponsorskich, praw obrazu, praw autorskich, a także w sprawach dyscyplinarnych i sporach przed sądami sportowymi. Naszym celem jest zapewnienie kompleksowego wsparcia prawnego, pozwalającego naszym klientom osiągnąć sukces w świecie sportu, jednocześnie chroniąc ich interesy i prawa. Our law firm specializes in sports law, providing comprehensive legal services for athletes, clubs, federations, and other entities associated with the world of sports. Our team of experienced lawyers, equipped with knowledge and expertise in this field, offers services ranging from negotiating sponsorship agreements, image rights, copyright, to handling disciplinary matters and disputes before sports tribunals. Our goal is to provide comprehensive legal support, enabling our clients to succeed in the world of sports while protecting their interests and rights.

Czytaj dalej