Wstecz
Prawo spadkowe

[Prawo spadkowe] Z orzecznictwa Sądu Najwyższego: dział spadku

W dniu 02 czerwca 2017 r. Sąd Najwyższy rozpoznając sprawę o sygn. akt II CSK 722/16 (publ. SIP Lex nr 2334883) wydał postanowienie w którym określił dwa alternatywne sposoby dokonania działu spadku w skład, którego wchodzi przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisu art. 55 1 k.c. [Przedsiębiorstwo - definicja]:
Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5) koncesje, licencje i zezwolenia;
6) patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7) majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8) tajemnice przedsiębiorstwa;
9) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

 

Ustawodawca ustalił definicję przedsiębiorstwa w art. 55 1 k.c. Stosownie do niej przedsiębiorstwo ma charakter szczególnego rodzaju masy majątkowej, wyodrębnianej ze względu na funkcję, dla zrealizowania której powstało przez powiązanie z sobą różnego rodzaju rzeczy i praw. Przedsiębiorstwo jest bowiem zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej, a poszczególne rodzaje składających się nań elementów zostały przykładowo wymienione w art. 55 1 k.c. Dla zidentyfikowania przedsiębiorstwa jako szczególnego rodzaju rzeczy w obrocie nie mają znaczenia okoliczności podmiotowe, a mianowicie to, że wszystkie prawa do wchodzących w jego skład elementów należy przypisać jednej osobie fizycznej lub prawnej, lecz wspomniane już takie ich zespolenie, że wszystkie one używane są w celu prowadzenia działalności, którą cechuje fachowość, podporządkowanie regułom opłacalności lub zasadzie racjonalnego gospodarowania, działanie na własny rachunek, powtarzalność działań, uczestnictwo w obrocie gospodarczym, podporządkowanie zasadom gospodarki rynkowej.

Śmierć osoby, która jednoosobowo prowadziła przedsiębiorstwo, nie musi oznaczać jego dezintegracji, prowadzącej do ustania możliwości kwalifikowania tej masy majątkowej jako przedsiębiorstwa. Wygaszenie bytu przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55 1 k.c. będzie konsekwencją zaprzestania z chwilą otwarcia spadku działalności gospodarczej na bazie składników wyodrębnionych i dotychczas w tym celu używanych przez spadkodawcę oraz braku woli jej kontynuowania przez spadkobierców, czy to osobiście, czy przez inne osoby. W takim przypadku uzasadnione byłoby opisywanie indywidualnie statusu poszczególnych rzeczy, wierzytelności i praw, stanowiących do chwili otwarcia spadku przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55 1 k.c. oraz uczynienie z nich osobno przedmiotu obrotu prawnego, w tym i umów. Każde pojedyncze prawo i wierzytelność, wchodzące dotąd w skład przedsiębiorstwa, wymagałoby wówczas podjęcia indywidualnej decyzji co do tego, jak ma być podzielone między spadkobiercami zmarłego przedsiębiorcy. Jeżeli jednak wolą spadkobierców jest zachowanie integralności przedsiębiorstwa i dalsze wykorzystywanie go w celach gospodarczych, przez nich samych lub inne osoby, to przedmiotem działu spadku mogą oni uczynić to odziedziczone przedsiębiorstwo, nie zaś poszczególne jego elementy.

 

W omawianym orzeczeniu Sąd Najwyższy stwierdził, że śmierć osoby prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą nie oznacza, że przedsiębiorstwo przez nią prowadzone przestaje istnieć. Od woli spadkobierców zależy czy będą kontynuowali działalność gospodarczą, a tym samym w dziale spadku przypadnie im odpowiedni udział w przedsiębiorstwie, czy podzielą między osoba wszystkie jego składniki. Należy przy tym pamiętać, że jeśli spadkodawca pozostawał w ustroju wspólności majątkowej z małżonkiem, to dziedziczeniu po nim podlega tylko udział w przedsiębiorstwie. Na kanwie tej sprawy Sąd Najwyższy dokonał wykładni art. 551 k.c. wskazując, że przedsiębiorstwo ma charakter szczególnego rodzaju masy majątkowej, wyodrębnianej ze względu na funkcję, dla zrealizowania której powstało przez powiązanie z sobą różnego rodzaju rzeczy i praw. Przedsiębiorstwo jest bowiem zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej, a poszczególne rodzaje składających się nań elementów zostały przykładowo wymienione w art. 551 k.c. Dla zidentyfikowania przedsiębiorstwa jako szczególnego rodzaju rzeczy w obrocie nie mają znaczenia okoliczności podmiotowe, a mianowicie to, że wszystkie prawa do wchodzących w jego skład elementów należy przypisać jednej osobie fizycznej lub prawnej, lecz takie ich zespolenie, że wszystkie one używane są w celu prowadzenia działalności, którą cechuje fachowość, podporządkowanie regułom opłacalności lub zasadzie racjonalnego gospodarowania, działanie na własny rachunek, powtarzalność działań, uczestnictwo w obrocie gospodarczym, podporządkowanie zasadom gospodarki rynkowej.

 

#prawospadkowe #dział spadku #Adviser1989

Sprawdź pozostałe nasze wpisy

Wstecz
Prawo dla biznesu 16.05.2022
[Business law] The strategic advantages of business in Poland in 2022

Many companies from the European Union countries move, at least partially, their activities to Poland. Certainly, some of the new companies with foreign capital in Poland are investments in completely new activities. Foreign investors as a venture capital (VC) or private equity (PE), running companies in Poland! Despite many opinions, Poland, and especially the Pomeranian Province, is a good place to do business. Attorney-at-law gdynia, law firm gdynia, commercial company law, business law, commercial law, company law, law firm gdynia, lawyer gdynia, legal adviser, counsel, legal counsel, company register,Company liquidation, company establishment Poland, gdynia law firm. polish lawyer, commercial company law, Simple joint-stock company, Joint-stock company, Limited liability company, business law poland,

Czytaj dalej
Prawo dla biznesu 14.09.2022
[Pracodawcy Pomorza] Szanse i zagrożenia dla uczestników obrotu gospodarczego związane z postępowaniem restrukturyzacyjnym i upadłościowym

Serdecznie zapraszam na tematyczne spotkanie Pracodawcy Pomorza z siedzibą w Gdańsku oddział w Gdyni, które odbędzie się w gościnnych progach gmachu PKO Bank Hipoteczny w Gdyni, przy ul. Jerzego Waszyngtona 17 już w dniu 21 września 2022 r. o godz. 14:00. Spotkanie kierowane jest dla przedsiębiorców oraz kadr kierowniczych (managementu) mikro, małych i średnich przedsiębiorstw zainteresowanych wybranymi aspektami prawnymi i faktycznymi, w szczególności monitorowaniem stanu finansów przedsiębiorstwa, związanymi z postępowaniem restrukturyzacyjnym oraz upadłościowym. Celem spotkania jest przedstawienie wybranych zagadnień związanych ze zdolnością upadłościową i restrukturyzacyjną oraz skutkami otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego lub ogłoszenia upadłości zarówno dla wierzyciela jak i dłużnika. kancelaria prawna gdynia, radca prawny gdynia, prawnik gdynia, prawo spółek handlowych gdynia, kancelaria trójmiasto: Gdańsk, Gdynia, Sopot

Czytaj dalej