Wstecz
Ochrona danych

Z orzecznictwa Sądu Najwyższego: porozumienie wekslowe – abuzywność postanowień

            W dniu 21 czerwca 2021 r. Sąd Najwyższy rozpoznając sprawę o sygn. akt I NSNc 144/21 (publ. SIP Lex nr 3190970) dokonał wykładni norm konstytucyjnych oraz określił w jakim zakresie sąd zobowiązany jest badać postanowienia porozumienia wekslowego pod kątem ich abuzywności.

            W pierwszej kolejności Sąd Najwyższy wskazał, że przepis art. 76 Konstytucji RP może być bezpośrednio stosowany. Każdy organ i instytucja w tym sąd ma obowiązek zapewnienia właściwej  ochrony konsumentom. W dalszej części orzeczenia przywołano wyroki Trybunału Konstytucyjnego stwierdzając, że o nadaniu konstytucyjnej rangi ochronie praw konsumentów w art. 76 ustawy zasadniczej przesądziło uznanie, że "konsument jest słabszą stroną stosunku prawnego i z tej racji wymaga ochrony, a więc pewnych uprawnień, które doprowadziłyby do przynajmniej względnego zrównania pozycji kontrahentów", przy czym celem tej ochrony nie jest faworyzowanie konsumentów, ale tworzenie rozwiązań prawnych, które pozwalają urzeczywistnić zasadę równorzędności stron stosunków cywilnoprawnych. W omawianym orzeczeniu dokonano także wykładni art 30 Konstytucji RP, wskazując że artykuł ten chroni człowieczeństwo, a do naruszenia konstytucyjnie chronionej godności orzeczeniem sądowym mogłoby dojść w sytuacji zakwestionowania w orzeczeniu czyjegoś człowieczeństwa poprzez potraktowanie go w sposób nie ludzki, nie liczący się z jego człowieczeństwem.

            Zgodnie z art. 3851 § 1 i 3 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Sąd Najwyższy w omawianym wyroku potwierdził swoje wcześniejsze orzeczenia stwierdzając, że niedozwolone postanowienie umowy w rozumieniu art. 3851 § 1 k.c. jest ex lege pozbawione mocy wiążącej od samego początku i każdy organ orzekający w sprawie dotyczącej roszczenia z umowy z udziałem konsumenta jest obowiązany z urzędu to uwzględnić, chyba że konsument temu się sprzeciwi w sposób niewymuszony i jednoznaczny. Wskazano również, że w przypadku umowy konsumenckiej, sąd zobowiązany jest do zbadania z urzędu czy postanowienia umowy zawartej pomiędzy przedsiębiorcą i konsumentem mają nieuczciwy charakter. W przypadku zatem nieuwzględnienia z urzędu niedozwolonego charakteru postanowienia umownego, które z mocy prawa nie wiąże konsumenta, dochodzi do naruszenia 3851 k.c.

 

            W dalszej części Sąd Najwyższy stwierdził, że w przypadku gdy dochodzone pozwem roszczenie wynika z weksla in blanco, stanowiącego zabezpieczenie wierzytelności wynikającej z umowy zawartej pomiędzy konsumentem, a przedsiębiorcą, niezbędne jest zbadanie przez sąd rozpoznający sprawę treści stosunku podstawowego, gdyż tylko to gwarantuje zapewnienie konsumentowi ochrony przyznanej mu przez prawo unijne (Dyrektywa 93/13). Postanowienia umowy w wykonaniu której wystawiany jest weksel in blanco powinny być zatem badane przez sądy pod kątem ich abuzywności. Ponadto w orzeczeniu podkreślono, że sąd rozpoznający sprawę zobowiązany jest z urzędu dokonać kontroli postanowień porozumienia wekslowego, które rzutują na właściwość sądu pod kątem ich zgodności z art 3851-3853 k.c. Rozważania te zaowocowały stwierdzeniem, że klauzula pozwalająca na określenie miejsca płatności weksla w sposób dowolny, przez wierzyciela, narzuca właściwość miejscową sądu, w związku z czym jest niedozwolonym postanowieniem umownym w rozumieniu  art. 3853 pkt 23 k.c. w zw. z art. 3851 §1 i 3 k.c.

 

#prawowekslowe #weksel  #Adviser1989

 

Sprawdź pozostałe nasze wpisy

Wstecz
Prawo spadkowe
[Prawo spadkowe] Pełnomocnictwo niegasnące w przypadku śmierci mocodawcy - kluczowe zagadnienia i orzeczenia sądów

[Prawo spadkowe] Czy spadkodawca może udzielić pełnomocnictwa niewygasającego po jego śmierci (pełnomocnictwo na wypadek śmierci)? | Adviser Armknecht i Partnerzy radcowie prawnie w Gdyni prawo spadkowe kancelaria prawna w Gdyni kancelaria prawa spadkowego prawo spadkowe Nie każde pełnomocnictwo wygasa z mocy prawa wraz ze śmiercią spadkodawcy. Warto wiedzieć, które pełnomocnictwa nie muszą wygasać i jakich czynności mogą one dotyczyć. Podsumowując należy stwierdzić, że ani ustawodawca ani Sąd Najwyższy nie wskazali wprost w jakiej sytuacji udzielenie pełnomocnictwa niegasnącego jest dopuszczalne, a w jakiej nie można takowego udzielić. Każdy przypadek należy zatem rozpatrywać indywidualnie, posługując się wytycznymi jakie sformował Sąd Najwyższy. W pierwszej kolejności należy zbadać czy mocodawca w treści pełnomocnictwa wskazał, że nie wygasa ono w razie jego śmierci, następnie ustalić czy czynność jakiej ma dokonać pełnomocnik dotyczy praw i obowiązków majątkowych czy niemajątkowych, ściśle związanych z osobą spadkodawcy, oraz czy wygasają one w skutek śmierci mocodawcy. Należy także ustalić czy dokonanie czynności jest na korzyść czy na niekorzyść spadkobierców, a na końcu przeanalizować jaki wpływ dokonanie tej czynności ma na sytuację prawną osób trzecich. Podstawa prawna: ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, Dz. U. 1964 Nr 16 poz. 93 #pełnomocnictwoniegasnące #pełnomocnik #mocodawca #śmierćmocodawcy #spadkobiercy #działaniewimieniumocodawcy #prawaiobowiązkimajątkowe #orzeczeniaSN #AdviserArmknecht&Partners #adviser1989

Czytaj dalej
Prawo dla biznesu 25.07.2024
[Prawo handlowe / Commercial law] Kim jest doradca rady nadzorczej i jaka jest jego rola w nadzorze spółki? Who is an (legal) advisor to the supervisory board and what is his role in the supervision of the company?

Nowelizacja Kodeksu spółek handlowych z 2022 r,., wprowadziła wiele istotnych zmian, które opisujemy w jednym z wpisów na blogu naszej kancelarii prawnej - Prawo spółek handlowych] Zmiany funkcjonowania rad nadzorczych i grupa spółek - Nowelizacja przepisów Kodeksu spółek handlowych (prawo holdingowe). Tym niemniej, w tym wpisie bardziej szczegółowo przedstawiamy instytucję doradcy rady nadzorczej, w tym funkcję doradcy rady nadzorczej w procesie nadzoru nad działalnością spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.), spółki akcyjnej (S.A.), prostej spółki akcyjnej (P.S.A.), czy też spółki komandytowo-akcyjnej (S.K.A.). Who is an advisor to the supervisory board and what is his role in the supervision of the company? The amendment to the Commercial Companies Code of 2022 introduced many important changes, which we describe in one of the entries on the blog of our law firm - Commercial Companies Law. Changes in the functioning of supervisory boards and group of companies - Amendment to the provisions of the Commercial Companies Code (holding law). Nevertheless, in this post we present in more detail the institution of an advisor to the supervisory board, including the function of an advisor to the supervisory board in the process of supervising the activities of a limited liability company (sp. z o. o.), a joint-stock company (SA), a simple joint-stock company (PSA), or a limited joint-stock partnership (SKA). Who is an advisor to the supervisory board? An advisor to the supervisory board is an external person whose task is to support the supervisory board of the company, especially a company that is the so-called A State Treasury Company (SSP), in the implementation of its supervisory duties kancelaria prawna trójmiasto Gdańsk Gdynia Sopot radca prawny prawnik adwokat prawo handlowe prawo spółek handlowych obsługa prawna firm obsługa prawna firny obsługa prawna spółek obsługa prawna spółki kancelaria prawna kancelaria radców prawnych kancelaria prawna radców prawnych i adowokatów prawo spółek handlowych obsługa korporacyjna pomoc prawna dla firm adviser.law legal adviser legal advisor

Czytaj dalej