Wstecz
Prawo spółek

[Prawo spółek handlowych] Czy niezaspokajanie roszczeń wierzycieli może spowodować odpowiedzialność karną członków zarządu sp. z o.o.?

Polski ustawodawca nie przewiduje odpowiedzialności karnej za bankructwo oraz niespłacanie długów. Czy zatem członek zarządu, który zaciąga zobowiązania w imieniu spółki, będąc świadomy, że spółka nie będzie ich w stanie wykonać poniesie odpowiedzialność karną? Co się stanie gdy będzie on ukrywał majątek lub spłacał zobowiązania tylko wobec niektórych wierzycieli? Odpowiedzi na te pytania możemy znaleźć w art. 300-302 kodeksu karnego.

Na czym polega czyn z art. 300 k.k.?

Przestępstwo określone w art. 300 k.k. polega na udaremnianiu lub uszczuplaniu zaspokojenia wierzyciela poprzez usuwanie, ukrywanie, zbywanie, darowanie, niszczenie, rzeczywiste lub pozorne obciążanie albo uszkodzenie składników swojego majątku. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 3 lipca 2007 r. wydanym w sprawie o sygn. akt II KK 336/06 (opubl. w SIP LEX nr 299185) przez „udaremnienie zaspokojenia wierzyciela” rozumieć należy całkowite uniemożliwienie zaspokojenia jego roszczenia. Natomiast przez „uszczuplenie zaspokojenia wierzyciela” należy rozumieć zmniejszenie zaspokojenia wierzyciela. Istotne znaczenie ma też wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r. wydany w sprawie o, sygn. akt V KK 226/11 w którym sąd powołując się na przedstawicieli doktryny wskazuje, że działanie w celu udaremnienia egzekucji może mieć miejsce przed jej wszczęciem, albowiem wystarczy, że mienie jest zagrożone zajęciem, a więc już wtedy, gdy wierzyciel złożył pozew lub niedwuznacznie wyraził zamiar wytoczenia powództwa. W sytuacji w której dłużnik nie spełnia świadczenia i zaciąga kolejne, zwiększa koszty przy jednoczesnym braku przychodów spółki poniesie on odpowiedzialność na podstawie art. 300 k.k. tylko w sytuacji gdy jest on niewypłacalny. Jak wskazał Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 28 listopada 2018 r. w sprawie o sygn. akt II AKa 377/17,(opubl. w SIP LEX nr 2613653) „Wyrażany jest również pogląd, że wypełnienie znamion typu czynu zabronionego określonego w art. 300 § 1 k.k. możliwe jest wyłącznie w czasie, gdy dłużnikowi grozi niewypłacalność lub upadłość, na co wskazuje modalna okoliczność w postaci „w razie grożącej mu niewypłacalności lub upadłości”.

Na czym polega czyn z art. 301 k.k.?

Czyny określone w art. 301 k.k. również dotyczą udaremnienia zaspokojenia kilku wierzycieli z tym, że czyn z art. 301 § 1 k.k.,wiąże się z ucieczką z majątkiem przez dłużnika, polegającą na transferze mienia na nową jednostkę dłużnika. (…) Natomiast czyny z art. 301 § 2 i 3 k.k. obejmują co najmniej nierozważne prowadzenie własnych spraw majątkowych, które doprowadza dłużnika do stanu niewypłacalności. Oczywiście fakt niewypłacalności sam w sobie nie może uzasadniać penalizacji, gdyż niepowodzenie w aktywności gospodarczej jest stałym elementem rzeczywistości gospodarki wolnorynkowej. Za przypadek uzasadniający karalność ustawodawca uznaje tylko umyślne doprowadzenie do swojej upadłości albo spowodowanie takiego skutku w wyniku świadomej nieudolności prowadzenia działalności gospodarczej, a więc gdy przyczyną tego stanu rzeczy jest zachowanie dłużnika. T. Oczkowski [w:] Kodeks karny. Komentarz, wyd. III, red. V. Konarska-Wrzosek, Warszawa 2020, art. 301.

Na czym polega czyn z art. 302 §1 k.k. ?

Przestępstwo określone w art. 302§1 kk. ma miejsce kiedy dłużnik, któremu grozi niewypłacalność lub upadłość, nie mogąc zaspokoić wszystkich wierzycieli, spłaca lub zabezpiecza tylko niektórych. Do popełnienia tego przestępstwa wystarczające jest aby dłużnik działał na szkodę jednego wierzyciela. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 listopada 2015 r. wydanym w sprawie o sygn. akt II KK 216/15 (opubl. w SIP LEX nr 1938675) „znamiona czynu zabronionego z art. 302 § 1 k.k. wyczerpuje także ten, kto w razie grożącej mu niewypłacalności lub upadłości, nie mogąc zaspokoić wszystkich wierzycieli, realizuje opisane w tym przepisie zachowania, czym działa na szkodę chociażby jednego wierzyciela.

Potrzebujesz pomocy prawnej?

 
ADVISER Armknecht i Partnerzy
kancelaria prawna założóna w 1989 r.
ul. Gen. J. Bema nr 15, lok. 3
81-386 Gdynia
t: +48 58 6618223
e: office@adviser.law
www.adviser.law

prawo
#kancelariagdynia
#adviser1989
#odpowiedzialność

Sprawdź pozostałe nasze wpisy

Wstecz
Prawo dla biznesu 11.04.2022
[Prawo spółek handlowych] Czy niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości może spowodować odpowiedzialność karną członków zarządu sp. z o.o.?

Prawo upadłościowe: Czy członkom zarządu spółek prawa handlowego grozi odpowiedzialność cywilna lub karna za niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki? | ADVISER kancelaria prawna w Gdyni Członek zarządu spółki jest obowiązany, nie później niż w terminie trzydziestu dni od dnia, w którym spółka stała się niewypłacalna zgłosić w sądzie upadłościowym wniosek o ogłoszenie upadłości. Jeżeli tego nie zrobi może ponieść odpowiedzialność cywilną, za zobowiązania spółki, całym swoim majątkiem oraz odpowiedzialność karną. kancelaria gdynia, prawnik gdynia, prawo upadłościowe, prawo spółek, https://adviser.law/prawo-spolek-handlowych

Czytaj dalej
Orzecznictwo
Z orzecznictwa Sądu Najwyższego: wynagrodzenie ryczałtowe

Prawo budowlane: Wynagrodzenie ryczałtowe a wynagrodzenie kosztorysowe | Adviser kancelaria prawna w Gdyni Wynagrodzenie wykonawcy za wykonane roboty budowlane może być określone w formie ryczałtu lub w oparciu o kosztorys. Warto wiedzieć czym te wynagrodzenia w praktyce się różnią.

Czytaj dalej