Ile kosztuje proces cywilny? Cz. 1 – koszty sądowe w sprawach cywilnych i gospodarczych

            Rozpoznanie sprawy przez sąd powszechny co do zasady wiąże się w powstaniem kosztów związanych z jej prowadzeniem. W kolejnych odsłonach, przedstawimy kwestie związane z kosztami sądowymi, w szczególności opłatami, czyli potocznie mówiąc kosztami wpisu sądowego, zwrotem kosztów zastępstwa procesowego oraz zwrotem i zwolnieniem z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych.

Wysokość opłat i wydatków, z którymi liczyć się musi strona wnioskująca o daną czynność procesową, np. wnosi pozew, w sprawach cywilnych reguluje ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2020 r., poz. 755 – t.j.). Pamiętać przy tym należy, iż koszty sądowe co do zasady uiszcza strona, która wnosi do sądu pismo podlegające opłacie, lub powodujące wydatki. Niemniej, w orzeczeniu kończącycm postępowanie, sąd orzeka o kosztach sądowych w ten sposób, iż od strony przegrywajacej zasądza zwrto kosztów sądowych na rzecz strony wygrywajacej, chyba, że strona przegrywająca już te koszty poniosła.

Zgodnie z treścią art. 3 ustawy kosztach sądowych w sprawach cywilnych, ustawodawca wprowadził zasadę odpłatności pism sądowych. Opłat nie należy przy tym mylić z kosztami sądowymi, gdyż w myśl art. 2 ustawy o kosztach sądowych - koszty sądowe obejmują opłaty i wydatki. Oznacza to, iż na całość kosztów sądowych obejmuje zarówno 1) wydatki związane ze sprawą jak na przykład wynagrodzenie biegłego, wydatki na przeprowadzenie dowodów, zwrot kosztów podróży dla świadków czy wydatki na ogłoszenia jak i 2) opłaty, tj. kwoty które należy na rzecz Skarbu Państwa uiścić  w celu rozpoznania przez sąd pisma procesowego. Opłacie co do zasady podlega każde pismo, w tym w szczególności pozew i pozew wzajemny, apelacja i zażalenie, skarga kasacyjna i skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, sprzeciw od wyroku zaocznego, zarzuty od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym, czy interwencja główna i uboczna oraz inne skargi i wnioski, jak chociażby wniosek o stwierdzenie nabycia spadku, wniosek o podział majątku czy wniosek o ogłoszenie upadłości.

Opłaty z poniesieniem których należy się liczyć mogą być: stałe, stosunkowe i podstawowe. Opłatę stałą pobiera się w sprawach o prawa niemajątkowe (np. prawa osobiste) oraz we wskazanych w ustawie sprawach o prawa majątkowe, w wysokości jednakowej, niezależnie od wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia.

W niewskazanych w ustawie sprawach o prawa majątkowe opłatę pobiera się w wysokości zależnej od wartości przedmiotu sporu, bądź wartości przedmiotu zaskarżenia, która w większości przypadków.

Opłatę podstawową pobiera się w sprawach, w których przepisy nie przewidują opłaty stałej ani stosunkowej. Opłata podstawowa wynosi 30 zł.

 

Poniżej przedstawiamy tabelę z najczęściej występującymi opłatami w sprawach cywilnych.

Opłaty od pism w sprawach o prawa majątkowe ustalone według wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia

Wartość przedmiotu sporu/zaskarżenia do 500 zł
30 zł

Wartość przedmiotu sporu/zaskarżenia ponad 500 zł do 1500 zł
100 zł

Wartość przedmiotu sporu/zaskarżenia ponad 1500 zł do 4000 zł
200 zł

Wartość przedmiotu sporu/zaskarżenia ponad 4000 zł do 7500 zł
400 zł

Wartość przedmiotu sporu/zaskarżenia ponad 7500 zł do 10 000 zł
500 zł

Wartość przedmiotu sporu/zaskarżenia ponad 10 000 zł do 15 000 zł
750 zł

Wartość przedmiotu sporu/zaskarżenia ponad 15 000 zł do 20 000 zł
1000 zł

W sprawach o prawa majątkowe przy wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia ponad 20 000 złotych pobiera się od pisma opłatę stosunkową wynoszącą 5% tej wartości, nie więcej jednak niż 200 000 złotych
5%-200 000 zł

Wybrane opłaty z zakresu prawa cywilnego i rodzinnego

Pozew o rozwód
600 zł

Pozew o separację
600 zł

Pozew o ochronę dóbr osobistych
600 zł

Pozew o ustalenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa
200 zł

Pozew o unieważnienie małżeństwa
200 zł

Pozew o rozwiązanie przysposobienia
200 zł

Pozew o zaprzeczenie ojcostwa lub macierzyństwa
200 zł

Pozew o unieważnienie uznania dziecka
200 zł

Pozew o ustanowienie przez sąd rozdzielności majątkowej
200 zł

Pozew o naruszenie posiadania
200 zł

Pozew o uchylenie uchwały organu spółdzielni
200 zł

Pozew o stwierdzenie nieważności uchwały organu spółdzielni
200 zł

Pozew o ustalenie istnienia lub nieistnienia uchwały organu spółdzielni
200 zł

Pozew o uchylenie uchwały wspólnoty mieszkaniowej
200 zł

Pozew o przyjęcie w poczet członków spółdzielni mieszkaniowej
200 zł

Pozew o opróżnienie lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu
200 zł

Pozew o ustalenie wstąpienia w stosunek najmu
200 zł

Pozew o wydanie orzeczenia zastępującego uchwałę walnego zgromadzenia spółdzielni o podziale
500 zł

Pozew w sprawie rozpoznawanej w europejskim postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń.
100 zł

Pozew o naruszenie prawa do znaku towarowego
1000 zł

Wniosek o zezwolenie na zawarcie związku małżeńskiego
100 zł

Wniosek o zmianę wyroku orzekającego rozwód lub separację w części dotyczącej władzy rodzicielskiej
100 zł

Wniosek o separację na zgodne żądanie małżonków
100 zł

Wniosek o zniesienie separacji
100 zł

Wniosek o zezwolenie na udzielenie pełnomocnictwa do oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński
100 zł

Wniosek o zwolnienie od obowiązku złożenia lub przedstawienia kierownikowi urzędu stanu cywilnego dokumentu potrzebnego do zawarcia związku małżeńskiego
100 zł

Wniosek o podział majątku wspólnego po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej bez zgodnego projektu podziału majątku
1000 zł

Wniosek o podział majątku wspólnego po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej zawierający zgodny projektu podziału majątku
300 zł

Opłaty w wybranych sprawach z zakresu prawa rzeczowego

Wniosek o ustanowienie drogi koniecznej
200 zł

Wniosek o rozgraniczenie nieruchomości
200 zł

Wniosek o stwierdzenie nabycia służebności gruntowej przez zasiedzenie
200 zł

Wniosek o ustalenie sposobu korzystania z rzeczy wspólnej
100 zł

Wniosek o ustanowienie zarządcy rzeczy wspólnej lub przedmiotu użytkowania
100 zł

Wniosek o rozstrzygnięcie co do dokonania czynności dotyczącej rzeczy wspólnej
100 zł

Wniosek o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie
2000 zł

Wniosek o zniesienie współwłasności bez zgodnego projektu podziału
1000 zł

Wniosek o zniesienie współwłasności ze zgodnym projektem podziału
300 zł

Opłaty w wybranych sprawach z zakresu prawa o księgach wieczystych

Wniosek o wpis w księdze wieczystej własności, użytkowania wieczystego lub ograniczonego prawa rzeczowego
200 zł

Wniosek o wpis własności, użytkowania wieczystego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu nabytego w wyniku podziału majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami
150 zł

Wniosek o wpis własności nieruchomości rolnej o powierzchni do 5 ha
150 zł

Wniosek o wpis praw osobistych i roszczeń
150 zł

Wniosek o wpis zmiany treści ograniczonych praw rzeczowych
150 zł

Wniosek o wpis służebności przesyłu na rzecz przedsiębiorcy telekomunikacyjnego
40 zł

Wniosek o założenie księgi wieczystej
100 zł

Wniosek o połączenie nieruchomości w jednej księdze wieczystej, która jest już
prowadzona, niezależnie od liczby łączonych nieruchomości
100 zł

Wniosek o odłączenie nieruchomości lub jej części
100 zł

Wniosek o wpis ostrzeżenia o niezgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym
100 zł

Opłaty w wybranych sprawach z zakresu prawa spadkowego

Wniosek o sporządzenie spisu inwentarza
100 zł

Wniosek o odebranie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku
100 zł

Apelacja w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku
100 zł

Wniosek o zabezpieczenie spadku po cudzoziemcu
100 zł

Wniosek o dział spadku bez zgodnego projektu działu spadku
500 zł

Wniosek o dział spadku jeżeli zawiera on zgodny projekt działu spadku
300 zł

Wybrane opłaty w sprawach gospodarczych

Pozew o rozwiązanie spółki
5000 zł

Pozew o wyłączenie wspólnika ze spółki
5000 zł

Pozew o uchylenie uchwały wspólników lub uchwały walnego zgromadzenia spółki
5000 zł

Pozew o stwierdzenie nieważności uchwały wspólników lub uchwały walnego
zgromadzenia spółki
5000 zł

Pozew o ustalenie istnienia lub nieistnienia uchwały organu spółki
5000 zł

Pozew o uchylenie uchwały zgromadzenia obligatariuszy
5000 zł

Pozew o stwierdzenie nieważności uchwały zgromadzenia obligatariuszy
5000 zł

Pozew w sprawie z zakresu ochrony środowiska
100 zł

Pozew o przekazanie mienia w ramach prywatyzacji
1500 zł

Pozew o unieważnienie przetargu
1500 zł

Odwołanie od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej oraz Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego
1000 zł

Zażalenie na postanowienie Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej oraz Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego
500 zł

Opłaty w wybranych sprawach z zakresu działania Krajowego Rejestru Sądowego

Wniosek o zarejestrowanie podmiotu w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym
500 zł

Wniosek o zarejestrowanie w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym spółki jawnej, spółki komandytowej, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz prostej spółki akcyjnej, których umowy zostały zawarte przy wykorzystaniu wzorców umowy udostępnionych w systemie teleinformatycznym
250 zł

Wniosek o zarejestrowanie w Krajowym Rejestrze Sądowym w rejestrze stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej
250 zł

Wniosek o wykreślenie podmiotu z rejestru przedsiębiorców lub z rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej połączone z wykreśleniem z Krajowego Rejestru Sądowego
300 zł

Wniosek o dokonanie zmiany wpisu dotyczącego podmiotu wpisanego do rejestru przedsiębiorców
250 zł

Wniosek o zarejestrowanie w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym zmiany dotyczącej spółki jawnej, spółki komandytowej oraz spółki z ograniczoną odpowiedzialnością dokonanej przy wykorzystaniu wzorca uchwały udostępnionego w systemie teleinformatycznym.
200 zł

Wniosek o wpis zastawu rejestrowego do rejestru zastawów
200 zł

Wniosek o uwierzytelnienie odpisu statutu w postępowaniu rejestrowym
100 zł
 

#kosztysądowe#opłatysądowe#sprawycywilne#koszty#opłaty#opłatastała#opłatapodstawowa#opłatastosunkowa#Adviser Armknecht&Partners#Adviser1989#KPC#postępowaniecywilne