Wstecz
Ochrona danych

Jak wygląda praca w godzinach nadliczbowych w polskim prawie?

Każda praca, którą pracownika wykonuje ponad obowiązujące go normy czasu pracy oraz ponad obowiązujący go przedłużony dobowy wymiar czasu pracy jest pracą w godzinach nadliczbowych. Praca na takich zasadach dopuszczalna jest w dwóch przypadkach określonych w art. 151 kodeksu pracy:

występuje konieczność prowadzenia akcji ratunkowej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,
zachodzą szczególne potrzebny pracodawcy (pracownik w roku może pracować w ten sposób tylko 150 godzin).

Jak wskazuje orzecznictwo Sądu Najwyższego, potwierdzone w wyroku SN z 10 września 2019 roku, w sprawie pod sygn. II PK 55/18, publ. LEX nr 2779940 – „przyjęło się uważać,
iż szczególne potrzeby pracodawca wyraża poleceniem, to można także wykonywać pracę nadliczbową za wiedzą i zgodą (choćby) milczącą pracodawcy, gdy pracownik działa w jego interesie bowiem polecenie pracy w godzinach nadliczbowych nie wymaga szczególnej formy
i wystarczająca jest dorozumiana zgoda pracodawcy”.

Warto zaznaczyć, że odpracowywanie wolnego, które zostało udzielone na pisemny wniosek pracownika, nie jest pracą w godzinach nadliczbowych.

Praca w godzinach nadliczbowych może być atrakcyjna pod względem finansowym.
Za pracę w nocy, w niedzielę i święta (które nie są dla pracownika dniami pracy) oraz w dniu wolnym od pracy (udzielonym w zamian za pracę w niedzielę lub w święto) pracownikowi przysługuje normalne wynagrodzenie oraz dodatkowo 100% wynagrodzenia. Taki sam dodatek przysługuje, gdy przekroczona zostanie 40-godzinna tygodniowa norma czasu pracy. Gdy praca nadliczbowa świadczona jest w inne niż wymienione wcześniej dni, dodatek wynosi 50% wynagrodzenia. „Normalne wynagrodzenie” zgodnie z wyrokiem SN z dnia 3 czerwca 1986 roku, pod sygn. akt I PRN 40/86, publ. SIP Lex pod nr: 12989, stanowić ma stałe
i systematyczne wynagrodzenie, w którego skład wchodzi wypłata zasadnicza oraz dodatkowe składniki, które zgodnie z przepisami obowiązującymi w zakładzie pracy mu przysługują.

Inną formą rekompensaty za pracę w godzinach nadliczbowych może być udzielany w tym samym wymiarze czas wolny. Następuje to na wniosek pracownika, jednak może też nastąpić bez wnioskowania. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 lutego 2010 roku, pod sygnaturą I PK 157/09, SIP Lex pod nr: 889232, podkreśla, że „w przypadku udzielenia na pisemny wniosek pracownika czasu wolnego od pracy w zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych, dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych nie przysługuje co oznacza,
że pracownik zachowuje prawo do normalnego wynagrodzenia za pracę wykonaną w godzinach nadliczbowych”.

W sytuacji, gdy to pracodawca udziela wolnego bez wniosku pracownika, czas wolny musi być w wymiarze o połowę wyższym niż przepracowane nadliczbowe godziny. Nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia jakie przysługuje pracownikowi.

Jeśli pracownik wykonywał pracę w jego dniu wolnym od pracy, to pracodawca
w porozumieniu z nim udziela mu w zamian inny dzień wolny od pracy.

Co jednak w przypadku, gdy stosunek pracy ustanie przed upływem okresu rozliczeniowego?

Wtedy pracownikowi przysługuje oprócz zwykłego wynagrodzenia dodatek 100% wynagrodzenia, tak jak w przypadku pracy w nocy, niedzielę i święta oraz w dzień wolny
od pracy, jeśli pracował ponad swój wymiar czasu pracy.

 

Stan prawny na dzień: 30.04.2021 r.

#pracodawca #pracownik #godzinynadliczbowe #prawopracy #ekwiwalent #normaczasupracy #dodatekdowynagrodzenia #adviser1989

 

Sprawdź pozostałe nasze wpisy

Wstecz
Prawo pracy 01.01.2024
[Prawo pracy] Minimalne wynagrodzenie za pracę w 2024 roku

[Prawo pracy] Przypominamy, że od dnia 01 stycznia 2024 r. obowiązuje nowa stawka minimalnego wynagrodzenia za pracę. Zgodnie z treścią rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 września 2023 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2024 r. (Dz. U. z 2023 r., poz. 1893), wydanego na podstawie art. 2 ust. 5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r., poz. 2207 oraz z 2023 r. poz. 1667), od dnia 01 stycznia 2024 r. minimalne wynagrodzenie za pracę w wymiarze pełnego etatu wyniesie 4.242,00 zł brutto, a minimalna stawka godzinowa wynosić będzie 27,70 zł brutto. Pamiętać należy, że w Polsce wynagrodzenie za pracę w wysokości minimalnej płacy pobiera ok. 4,2 mln pracowników, co oznacza, że minimalną pensje zarabia co czwarta osoba świadcząca pracę na podstawie stosunku pracy, a więc osoby zatrudniane na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę (art. 2 k.p.). Minimalne wynagrodzenie za pracę dotyczy osób, które nawiązały z pracodawcą stosunek pracy, na podstawie, którego pracownik zobowiązał się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem (art. 22 k.p.). Wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę jest corocznie przedmiotem negocjacji w ramach Rady Dialogu Społecznego, powołanej mocą ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego (Dz. U. z 2018 r., poz. 2232 oraz z 2020 r., poz. 568). prawo pracy kancelaria gdynia prawo pracy prawnik gdynia optymalizacja kosztów pracy audyty prawa pracy kancelaria prawa pracy kodeks pracy kodeksu pracy prawa pracy zatrudnienie prawo zatrudnienia

Czytaj dalej
Prawo przedsiębiorców
[Prawo spółek handlowych] Prawo holdingowe- wiążące polecenia spółki dominującej

Najnowsza nowelizacja kodeksu spółek handlowych (dalej k.s.h.) z 2022 r., uregulowała zasady działania grup holdingowych. Do ustawy: Kodeks spółek handlowych został wprowadzony dział IV kodeksu o nazwie „grupa spółek”, który w sposób precyzyjny określa zasady współpracy pomiędzy spółką dominującą a spółkami zależnymi. Co istotne nowe przepisy dotyczą tylko grup holdingowych w których skład wchodzą spółki kapitałowe tj. spółki z o.o. i spółki akcyjne. | adviser kancelaria prawna Gdynia obsługa firm, przekształcenie spółki, likwidacja spółki

Czytaj dalej