Wstecz
Ochrona danych

Jak wygląda praca w godzinach nadliczbowych w polskim prawie?

Każda praca, którą pracownika wykonuje ponad obowiązujące go normy czasu pracy oraz ponad obowiązujący go przedłużony dobowy wymiar czasu pracy jest pracą w godzinach nadliczbowych. Praca na takich zasadach dopuszczalna jest w dwóch przypadkach określonych w art. 151 kodeksu pracy:

występuje konieczność prowadzenia akcji ratunkowej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,
zachodzą szczególne potrzebny pracodawcy (pracownik w roku może pracować w ten sposób tylko 150 godzin).

Jak wskazuje orzecznictwo Sądu Najwyższego, potwierdzone w wyroku SN z 10 września 2019 roku, w sprawie pod sygn. II PK 55/18, publ. LEX nr 2779940 – „przyjęło się uważać,
iż szczególne potrzeby pracodawca wyraża poleceniem, to można także wykonywać pracę nadliczbową za wiedzą i zgodą (choćby) milczącą pracodawcy, gdy pracownik działa w jego interesie bowiem polecenie pracy w godzinach nadliczbowych nie wymaga szczególnej formy
i wystarczająca jest dorozumiana zgoda pracodawcy”.

Warto zaznaczyć, że odpracowywanie wolnego, które zostało udzielone na pisemny wniosek pracownika, nie jest pracą w godzinach nadliczbowych.

Praca w godzinach nadliczbowych może być atrakcyjna pod względem finansowym.
Za pracę w nocy, w niedzielę i święta (które nie są dla pracownika dniami pracy) oraz w dniu wolnym od pracy (udzielonym w zamian za pracę w niedzielę lub w święto) pracownikowi przysługuje normalne wynagrodzenie oraz dodatkowo 100% wynagrodzenia. Taki sam dodatek przysługuje, gdy przekroczona zostanie 40-godzinna tygodniowa norma czasu pracy. Gdy praca nadliczbowa świadczona jest w inne niż wymienione wcześniej dni, dodatek wynosi 50% wynagrodzenia. „Normalne wynagrodzenie” zgodnie z wyrokiem SN z dnia 3 czerwca 1986 roku, pod sygn. akt I PRN 40/86, publ. SIP Lex pod nr: 12989, stanowić ma stałe
i systematyczne wynagrodzenie, w którego skład wchodzi wypłata zasadnicza oraz dodatkowe składniki, które zgodnie z przepisami obowiązującymi w zakładzie pracy mu przysługują.

Inną formą rekompensaty za pracę w godzinach nadliczbowych może być udzielany w tym samym wymiarze czas wolny. Następuje to na wniosek pracownika, jednak może też nastąpić bez wnioskowania. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 lutego 2010 roku, pod sygnaturą I PK 157/09, SIP Lex pod nr: 889232, podkreśla, że „w przypadku udzielenia na pisemny wniosek pracownika czasu wolnego od pracy w zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych, dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych nie przysługuje co oznacza,
że pracownik zachowuje prawo do normalnego wynagrodzenia za pracę wykonaną w godzinach nadliczbowych”.

W sytuacji, gdy to pracodawca udziela wolnego bez wniosku pracownika, czas wolny musi być w wymiarze o połowę wyższym niż przepracowane nadliczbowe godziny. Nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia jakie przysługuje pracownikowi.

Jeśli pracownik wykonywał pracę w jego dniu wolnym od pracy, to pracodawca
w porozumieniu z nim udziela mu w zamian inny dzień wolny od pracy.

Co jednak w przypadku, gdy stosunek pracy ustanie przed upływem okresu rozliczeniowego?

Wtedy pracownikowi przysługuje oprócz zwykłego wynagrodzenia dodatek 100% wynagrodzenia, tak jak w przypadku pracy w nocy, niedzielę i święta oraz w dzień wolny
od pracy, jeśli pracował ponad swój wymiar czasu pracy.

 

Stan prawny na dzień: 30.04.2021 r.

#pracodawca #pracownik #godzinynadliczbowe #prawopracy #ekwiwalent #normaczasupracy #dodatekdowynagrodzenia #adviser1989

 

Sprawdź pozostałe nasze wpisy

Wstecz
Prawo spółek 09.01.2025
[Prawo spółek handlowych] Jak wykazać bezskuteczność egzekucji przeciwko spółce? Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki – wobec orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2024 r.

Sąd Najwyższy w postanowieniu z 13 grudnia 2024 r. w sprawie pod sygn. I CSK 429/24),podkreślił kluczowe aspekty odpowiedzialności członków zarządu za zobowiązania spółki, wynikające z art. 299 § 1 Kodeksu spółek handlowych (k.s.h.). Wyrok dotyczy fundamentalnych zasad wykazania bezskuteczności egzekucji wobec spółki, a także obowiązków dowodowych członków zarządu w przypadku egzekucji skierowanej do poszczególnych składników majątku. Wykazanie bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce (art. 299 § 1 k.s.h.) wymaga co do zasady wszczęcia egzekucji z całości majątku spółki; pominięcie niektórych składników majątku nie zwalnia jednak per se członka zarządu z ponoszenia odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Członek zarządu jest wolny od tej odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że egzekucja z pominiętych składników majątku mogła przynieść realny skutek.

Czytaj dalej
Prawo przedsiębiorców
[Prawo w biznesie] Czy agent powinien zwrócić prowizję w każdym wypadku niewykonania umowy?

Agent ubezpieczeniowy to osoba, która w ramach prowadzonego przez siebie przedsiębiorstwa pośredniczy pomiędzy ubezpieczycielem a osobami ubezpieczającymi się od zdarzeń losowych. Za pośrednictwo agentowi przysługuje wynagrodzenie, zwane prowizją. Jeśli jednak zawarta z udziałem agenta umowa ubezpieczenia nie zostanie wykonana, na skutek rezygnacji ubezpieczającego, agent co do zasady zobowiązany jest do zwrotu otrzymanej już prowizji. Część klientów w wyniku problemów finansowych, spowodowanych pandemią COVID-19, zrezygnowała z ubezpieczeń, co spowodowało, że po stronie agentów pojawił się problem. Zostali oni wezwani przez ubezpieczycieli do zwrotu pobranych wcześniej prowizji w wysokości nawet do kilkudziesięciu tysięcy złotych.

Czytaj dalej