Wstecz
Ochrona danych

Jak wygląda praca w godzinach nadliczbowych w polskim prawie?

Każda praca, którą pracownika wykonuje ponad obowiązujące go normy czasu pracy oraz ponad obowiązujący go przedłużony dobowy wymiar czasu pracy jest pracą w godzinach nadliczbowych. Praca na takich zasadach dopuszczalna jest w dwóch przypadkach określonych w art. 151 kodeksu pracy:

występuje konieczność prowadzenia akcji ratunkowej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,
zachodzą szczególne potrzebny pracodawcy (pracownik w roku może pracować w ten sposób tylko 150 godzin).

Jak wskazuje orzecznictwo Sądu Najwyższego, potwierdzone w wyroku SN z 10 września 2019 roku, w sprawie pod sygn. II PK 55/18, publ. LEX nr 2779940 – „przyjęło się uważać,
iż szczególne potrzeby pracodawca wyraża poleceniem, to można także wykonywać pracę nadliczbową za wiedzą i zgodą (choćby) milczącą pracodawcy, gdy pracownik działa w jego interesie bowiem polecenie pracy w godzinach nadliczbowych nie wymaga szczególnej formy
i wystarczająca jest dorozumiana zgoda pracodawcy”.

Warto zaznaczyć, że odpracowywanie wolnego, które zostało udzielone na pisemny wniosek pracownika, nie jest pracą w godzinach nadliczbowych.

Praca w godzinach nadliczbowych może być atrakcyjna pod względem finansowym.
Za pracę w nocy, w niedzielę i święta (które nie są dla pracownika dniami pracy) oraz w dniu wolnym od pracy (udzielonym w zamian za pracę w niedzielę lub w święto) pracownikowi przysługuje normalne wynagrodzenie oraz dodatkowo 100% wynagrodzenia. Taki sam dodatek przysługuje, gdy przekroczona zostanie 40-godzinna tygodniowa norma czasu pracy. Gdy praca nadliczbowa świadczona jest w inne niż wymienione wcześniej dni, dodatek wynosi 50% wynagrodzenia. „Normalne wynagrodzenie” zgodnie z wyrokiem SN z dnia 3 czerwca 1986 roku, pod sygn. akt I PRN 40/86, publ. SIP Lex pod nr: 12989, stanowić ma stałe
i systematyczne wynagrodzenie, w którego skład wchodzi wypłata zasadnicza oraz dodatkowe składniki, które zgodnie z przepisami obowiązującymi w zakładzie pracy mu przysługują.

Inną formą rekompensaty za pracę w godzinach nadliczbowych może być udzielany w tym samym wymiarze czas wolny. Następuje to na wniosek pracownika, jednak może też nastąpić bez wnioskowania. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 lutego 2010 roku, pod sygnaturą I PK 157/09, SIP Lex pod nr: 889232, podkreśla, że „w przypadku udzielenia na pisemny wniosek pracownika czasu wolnego od pracy w zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych, dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych nie przysługuje co oznacza,
że pracownik zachowuje prawo do normalnego wynagrodzenia za pracę wykonaną w godzinach nadliczbowych”.

W sytuacji, gdy to pracodawca udziela wolnego bez wniosku pracownika, czas wolny musi być w wymiarze o połowę wyższym niż przepracowane nadliczbowe godziny. Nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia jakie przysługuje pracownikowi.

Jeśli pracownik wykonywał pracę w jego dniu wolnym od pracy, to pracodawca
w porozumieniu z nim udziela mu w zamian inny dzień wolny od pracy.

Co jednak w przypadku, gdy stosunek pracy ustanie przed upływem okresu rozliczeniowego?

Wtedy pracownikowi przysługuje oprócz zwykłego wynagrodzenia dodatek 100% wynagrodzenia, tak jak w przypadku pracy w nocy, niedzielę i święta oraz w dzień wolny
od pracy, jeśli pracował ponad swój wymiar czasu pracy.

 

Stan prawny na dzień: 30.04.2021 r.

#pracodawca #pracownik #godzinynadliczbowe #prawopracy #ekwiwalent #normaczasupracy #dodatekdowynagrodzenia #adviser1989

 

Sprawdź pozostałe nasze wpisy

Wstecz
Orzecznictwo 14.05.2024
[Prawo umów] Konsekwencje abuzywności postanowień umownych w aspekcie możliwości utrzymania umowy. Teza z orzeczenia Sądu Najwyższego

W dniu 21 marca 2024 r., Sąd Najwyższy wydał postanowienie w sprawie w sprawie pod sygn. akt I CSK 681/23 (publ. w SIP Lex pod nr 3702077),w którym wyjaśnił kwestie konsekwencji abuzywności postanowień umownych w aspekcie możliwości utrzymania umowy. O konsekwencjach abuzywności postanowień umownych w aspekcie możliwości utrzymania umowy - po wyeliminowaniu postanowień uznanych za nieuczciwe - decyduje bowiem nie tyle to, że wynikające z umowy zobowiązania mogą być (powinny być) in concreto wykonywane, lecz to, czy w obiektywnym ujęciu umowa mogła wiązać strony z uwzględnieniem jej treści po usunięciu postanowień nieuczciwych; rozstrzygające znaczenie ma zatem treść postanowień umowy, nie zaś to, czy świadczenia wynikające z umowy zostały in casu spełnione. Jeżeli w związku z abuzywnością postanowienia umownego okaże się, że umowa taka nie mogła ab initio wiązać stron, a wynikające z niej świadczenia zostały spełnione, zastosowanie ma art. 410 k.c. kancelaria prawna gdynia kancelaria trówjmiasto gdańsk gdynia sopot radca prawny prawo umów porada prawna prawo umów comliance umów klauzula salwatoryjna pranwik od umów negocjacje umów konstruowanie umowy klauzula umowna

Czytaj dalej