Wstecz
Prawo budowlane 23.09.2022

[Prawo budowlane] Czym jest FIDIC? – istotne informacje o warunkach kontraktowych w prawie budowlanym.

Jest to bardzo często zadawane pytanie w praktyce: „Czym jest ten FIDIC”, jakie są konsekwencje zwarcia umowy w oparciu o FIDIC?

FIDIC to warunki kontraktowe opracowane, które po raz pierwszy zostały opublikowane w 1957 roku przez Międzynarodową Federację Inżynierów Konsultantów (FIDIC), które powszechnie, globalnie stosowane, również w Polsce. Obecnie stosowane są warunki kontraktowe FIDIC z 12 czerwca 2022 r.

Z prawniczego i praktycznego punktu widzenia, najistotniejsza jest kwestia stosowania warunków kontraktowych jako źródła prawa budowlanego przy sądowej wykładni warunków kontraktowych FIDIC.

Warunki kontraktowe FIDIC podzielone są ze względu na rodzaje wzorców umownych i ich przeznaczenie, na książki w różnych kolorach, i tak:

Czerwona Książka FIDIC (Red Book FIDIC) - określa warunki kontraktowe dla budowy w zakresie robót inżynieryjno-budowlanych i projektowych przez zamawiającego, co oznacza, że wykonawca realizuje roboty budowlane na podstawie projektu dostarczonego przez zamawiającego (inwestora), co nie wyłącza sytuacji, że roboty będą obejmować pewne elementy prac projektowych;

Żółta Książka FIDIC (Yellow Book FIDIC) - określa warunki kontraktowe dla urządzeń elektrycznych, mechanicznych oraz projektowania i robót budowlanych lub inżynieryjnych, co oznacza, ze wykonawca projektuje i dostarcza urządzenia, a także inne roboty zgodnie z wymaganiami zamawiającego (inwestora); 

Zielona Książka FIDIC (Green Book FIDIC) - określa warunki robót budowlanych i inżynieryjnych dla inwestycji o niewielkiej wartości do 500.000,00 euro, Jako taki przeznaczony jest do stosowania przy realizacji prostych i powtarzalnych inwestycji, realizowanych w krótkim czasie, które nie wymagają ścisłej regulacji; 

Srebrna Książka FIDIC (Silver Book FIDIC) - określa warunki realizacji w formule EPC, czyli tzw. realizacji robót "pod klucz". Warunki te są przeznaczone dla realizacji kompleksowych inwestycji, które wymagają wysokiego stopnia pewności co do ostatecznej ceny i terminu realizacji (zakończenia) inwestycji. Wykonawca przy realizacji inwestycji w trybie EPC, ponosi całkowitą odpowiedzialność za roboty budowlane (wykonawstwo) oraz prace projektowe. Zamawiający (inwestor) w trybie realizacji inwestycji jako EPC ponosi odpowiedzialność z niewielkim zakresie.  

 

Zielona Książka FIDIC

 

Warunki kontraktowe FIDIC w umowach budowlanych

Warunki kontraktowe FIDIC to powszechnie uznane międzynarodowe standardy - wzorce kontraktowe umów o prace projektowe oraz o roboty budowlane - opracowywane przez Międzynarodową Federację Inżynierów Konsultantów FIDIC (Fédération Internationale des Ingénieurs-Conseils), których członkiem jest również jest polskie Stowarzyszenie Inżynierów, Doradców i Rzeczoznawców. FIDIC opisują przebieg inwestycji budowlanych opartych na wzajemnych obowiązkach i relacjach zamawiającego jako inwestora oraz wykonawcy jako realizującego budowę, jak i inżyniera kontraktu jako administratora przedsięwzięcia. W przypadku przyjęcia dla realizacji kontraktu warunków FIDIC oraz warunków szczegółowych, FIDIC stają się integralną częścią tej umowy, a ich postanowienia stają się wiążące dla wszystkich stron, tj. zamawiającego - inwestora oraz wykonawcy. Tym samym dla oceny czy zamówienie zostało wykonane w sposób prawidłowy należy stosować - w zakresie braku sprzeczności z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa krajowego - klauzule warunków kontraktowych FIDIC (zob. wyrok SN z dnia 13 września 2017 r., w sprawie pod sygn. akt IV CSK 578/16, publ. OSP z 2019 r., nr 1 poz. 2). .

Należy przy tym pamięć, iż przyjęcie warunków kontaktowych FIDIC jako stosowanych przy wykonywaniu umowy następuje na podstawie zasady swobody umów uregulowanej w treści art. 3531 Kodeksu cywilnego przeniosły.

Warunki kontraktowe FIDIC w żadnym przypadku nie mogą być traktowane jako mające walor norm prawa międzynarodowego. Oznacza to, że wykładnia zamieszczonych w nich postanowień, włączonych do treści wiążącej strony umowy, jest dokonywana zgodnie z regułami wykładni prawa dla umowy. Oznacza to, że przypadku stosowania prawa polskiego, umowa będzie interpretowana według oświadczeń woli i postanowień umowy, określonymi w art. 56 oraz 65 § 1 i 2 k.c. (zob. wyrok SM z dnia 19 marca 2015 r. w sprawie pod sygn. akt IV CSK 443/14, publ. w SIP Lex pod nr 1656288).

Zakres regulacji warunków kontraktowych FIDIC

Warunki kontraktowe FIDIC regulują takie kwestie związane z umową jak:

  • przedmiot i zakres umowy,
  • strony umowy (inwestora i wykonawcy),
  • kolejność pierwszeństwa dokumentów,
  • możliwość dokonania cesji umowy,
  • poufność warunków umowy,
  • obowiązki i uprawnienia inżyniera oraz zmianę osoby inżyniera, 
  • zabezpieczenie wykonania umowy,
  • wykonanie robót (zabezpieczenie, rozpoczęcie robót, zakończenie robót, opóźnienie i wstrzymanie robót),
  • odpowiedzialność za wady,
  • ustalenie ceny kontraktowej lub jej korekta y i zmiany,
  • sposób zapłaty i zaliczki,
  • ubezpieczenia,
  • ograniczenia odpowiedzialności odszkodowawczej,
  • rozstrzyganie sporów.

Jakie klauzule zawierają warunki kontraktowe FIDIC?

Warunki kontraktowe FIDIC regulując stosunki związane z inwestycjami budowlanymi, zawierają takie klauzule jak:

  1. Postanowienia ogólne
  2. Zamawiający,
  3. Inżynier
  4. Wykonawca
  5. Wyznaczeni podwykonawcy (Czerwona Książka FIDIC) / Projektowanie (Żółłta Książka FIDIC)
  6. Kadra i robotnicy
  7. Urządzenia, materiały i wykonastwo
  8. Rozpoczęcie, opóźnienia i zawieszenie
  9. Próby końcowe
  10. Przejecie przez Zamawiającego (Inwestora)
  11. Odpowiedzialność za wady
  12. Obmiary i wycena / Próby eksploatacyjne (Żółta Książka FIDIC)
  13. Zmiany i korekty
  14. Cena kontraktowa i warunki płatności
  15. Rozwiązanie kontraktu przez Zamawiającego (Inwestora)
  16. Zawieszenie i wypowiedzenie kontraktu przez Wykonawcę
  17. Ryzyko i odpowiedzialność
  18. Ubezpieczenie
  19. Siła wyższa (vis major)
  20. roszczenia, spory, arbitraż

Podstawowe definicje warunków kontraktowych FIDIC

  • Kontrakt - to akt umowy wraz z takimi dokumentami jak: List Zatwierdzający, Oferta Ogólne Warunki  Kontraktowe FIDIC, Specyfikacja inwestycji, Rysunki, Wykazy, oraz inne dokumenty lub propozycje w zależności od wybranego trybu realizacji inwestycji (np. w przypadku Żółtych warunków FIDIC zawarte w Kontrakcie będą również propozycje projektowe wykonawcy);
  • List Zatwierdzający - list w którym Zamawiający (Inwestor) formalnie przyjmuje (zatwierdza) ofertę przedstawioną przez wykonawcę; 
  • Wymagania Zamawiającego (Inwestora) - dokument stanowiący integralną część kontrakty, w którym został ustalony cel, zakres, projekt i inne kryteria techniczne robót budowlanych;
  • Zabezpieczenie wykonania - zabezpieczenie dokonane zgodnie z klauzulą 4.2.;
  • Kwota warunkowa - kwota określona w Kontrakcie jako kwota tymczasowa, przeznaczona na zapłatę za część robót lub dostarczenie urządzeń, materiałów budowlanych, czy usług zgodnie z klauzulą 13.5.;
  • Kwota zatrzymana - kwoty zatrzymane przez Zamawiającego (inwestora) zgodnie z klauzulą 14.3. lub wypłaconych zgodnie z klauzulą 14.9.;
  • Podwykonawca - to każda osoba, w tym następca prawny takiej osoby, która została wymieniona w Kontrakcie jako podwykonawca lub wyznaczona jako podwykonawca do wykonywania części robót.

Interpretacja postanowień warunków kontraktowych FIDIC

Dyrektywy interpretacyjne wykładni oświadczeń woli zawarte w art. 65 k.c. odnoszą się zarówno do wszystkich kategorii czynności prawnych (§ 1), jak i wyłącznie do umów (§ 2 k.c.). Konsekwencją tego unormowania jest konieczność dokonania wykładni umów na trzech poziomach, tj. ustalenia literalnego brzmienia umowy, ustalenia treści oświadczeń woli przy zastosowaniu reguł określonych w art. 65 § 1 k.c. oraz ustalenie sensu złożonych oświadczeń woli poprzez odwołanie się do zgodnego zamiaru stron i celu umowy.

Wątpliwości interpretacyjne, które nie dają się usunąć w drodze ogólnych dyrektyw wykładni oświadczeń woli, powinny być rozstrzygnięte na niekorzyść strony, która zredagowała tekst je wywołujący (in dubio contra proferentem). Ryzyko nie dających się usunąć w drodze ogólnych dyrektyw wykładni oświadczeń woli niejasności tekstu umowy powinna ponieść ta strona, która tekst zredagowała (zob. wyrok SN z dnia 29 kwietnia 2016 r. w sprawie pod sygn. akt I CSK 306/15, publ. w SIP Lex pod nr 2032362).

Spory wynikające z umów do których stosuje się warunki FIDIC

Klauzula 20 warunków kontraktowych FIDIC reguluje postępowanie dotyczące rozwiązywania sporów i arbitrażu. Zgodnie z tą klauzulą, spory w pierwszej kolejności rozpoznawane są przez powołany przez strony Komitet Menedżerski (ang. Comittee of Senior Executives – CSE) lub w arbitrażu.

Należy, przy tym pamiętać, że CSE (ang. Comittee of Senior Executives), jako komisja rozjemcza, nie ma statusu sądu polubownego (zob. wyrok SN z dnia 12 stycznia 2012 r. w sprawie pod sygn. akt IV CSK 219/11, publ. w  w SIP Lex pod nr 1130303).

Rozstrzygniecie sporu wynikajacego z umowy zwartej na warukach kontraktowych FIDIC przez Sąd Powszechny

Niemniej, należy pamiętać, że każda, ze stron umowy zawartej w oparciu o warunki kontraktowe FIDIC, która zastrzega zapis na sąd polubowny i udział mediatorów w razie problemów z ich ustanowieniem ma prawo przekazania sprawy do rozstrzygnięcia przez sąd. Tak więc, spory rozpatrywane w pierwszej kolejności powinny być zgodnie z warunkami kontraktowymi FIDIC przez powołany Komitet Menedżerski (CSE), zwany również Komisją Rozjemstwa w sporach, a w przypadku braku zgody co do jej decyzji każda ze stron może kierować spór na drogę postępowania sądowego.

Przy zawieraniu umów na warunkach kontraktowych FIDIC, podobnie jak przy innych umowach zawieranych według prawa polskiego, należy pamiętać, że przy interpretacji postanowień umownych, celem wykładni jest ustalenie rzeczywistej treści zawartej umowy, a nie zmiana jej postanowień. Pamiętać przy tym należy, że warunki kontraktowe FIDIC stanowią integralną cześć zawartej umowy, co wiąże się z określoną treści umowy, która reguluje prawa i obowiązku stron (zob. m.in. wyrok SN z dnia 27 września 2013 r. w sprawie pod sygn. akt I CSK 748/12, publ. w OSNC z 2014 r. Nr 6, poz. 67).


Potrzebujesz pomocy prawnika z zakresu prawa budowlanego?
Poznaj naszą ofertę dla branży budowlanej i skontaktuj się z nami!

Sprawdź pozostałe nasze wpisy

Wstecz
Prawo spadkowe 23.05.2024
[Prawo spadkowe] Czy istnieje obowiązek podatkowy w przypadku uzyskania spadku w Niemczech?

W kwestii okoliczności związanych z rozliczeniem pochodu uzyskanego w drodze dziedziczenia - tj. nabycia spadku w Niemczech w treści wyroku z dnia 11 stycznia 2023 r. w sprawie pod sygn. akt I SA/Gd 1007/22, wypowiedział się Wojewódzki Sąd Administracyjny, który ustalił, że rozliczenie podatku od spadku w Niemczech (podatek tam nie wystąpił z uwagi na kwotę wolną) pozostaje bez wpływu na wymiar podatku w Polsce, za chybiony należało zatem uznać zarzut naruszenia art. 2 ust. 1 i 2 oraz art. 22 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. kancelaria prawa spadkowego gdynia radca prawny spadki gdynia gdańsk trójmiasto Kancelaria prawa spadkowego trójmiasto gdańsk gdynia sopot radca prawny spadki prawo spadkowe ## Dlaczego warto skorzystać z usług radcy prawnego lub adwokata specjalizującego się w prawie spadkowym w Gdyni i Gdańsku? Prawo spadkowe to jedna z bardziej skomplikowanych dziedzin prawa, która dotyka każdego z nas prędzej czy później. Dziedziczenie, zarządzanie spadkiem, czy też spory dotyczące podziału majątku po zmarłym mogą być źródłem wielu problemów i nieporozumień. W takiej sytuacji niezwykle cenne jest wsparcie doświadczonego prawnika, który pomoże przejść przez ten trudny proces sprawnie i zgodnie z prawem. Wybór odpowiedniej kancelarii w Gdyni i Gdańsku specjalizującej się w prawie spadkowym może być kluczem do sukcesu. Poniżej przedstawiamy kilka powodów, dla których warto skorzystać z usług radcy prawnego lub adwokata specjalizującego się w tej dziedzinie. Profesjonalne doradztwo i kompleksowa obsługa prawna spraw spadkowych kancelaria prawa spadkowego gdynia gdańsk sopot www.adviser.law Radcy prawni i adwokaci specjalizujący się w prawie spadkowym posiadają szeroką wiedzę i doświadczenie w zakresie zarządzania spadkami, sporządzania testamentów, podziału majątku, oraz reprezentacji klientów w sporach sądowych. Dzięki temu mogą zapewnić profesjonalne doradztwo na każdym etapie procesu spadkowego. Ich zadaniem jest nie tylko pomoc w zrozumieniu skomplikowanych przepisów prawnych, ale także znalezienie najbardziej korzystnych rozwiązań dla swoich klientów. ndywidualne podejście do klienta w sprawie spadkowej Każdy przypadek spadkowy jest inny i wymaga indywidualnego podejścia. Prawnicy specjalizujący się w prawie spadkowym zdają sobie z tego sprawę i dlatego oferują swoim klientom spersonalizowane usługi. Zrozumienie specyfiki danej sprawy oraz potrzeb klienta jest kluczowe dla znalezienia najlepszego rozwiązania. Prawnicy słuchają swoich klientów, analizują ich sytuację i proponują najbardziej odpowiednie działania. Bezpieczeństwo prawne w sprawach spadkowych kancelaria prawa spadkowego gdynia gdańsk sopot Postępowanie spadkowe jest procesem, który wymaga nie tylko znajomości przepisów prawa, ale także umiejętności praktycznego ich zastosowania. Brak wiedzy i doświadczenia w tej dziedzinie może prowadzić do błędów, które mogą skutkować poważnymi konsekwencjami prawnymi i finansowymi. Korzystając z usług doświadczonego radcy prawnego lub adwokata, można uniknąć takich problemów. Prawnicy dbają o to, aby wszystkie dokumenty były przygotowane zgodnie z obowiązującymi przepisami, a wszelkie działania podejmowane w ramach postępowania spadkowego były legalne i bezpieczne. Skuteczna reprezentacja w sądzie kancelaria prawa spadkowego gdynia gdańsk sopot Niektóre sprawy spadkowe kończą się w sądzie, zwłaszcza jeśli dochodzi do sporów między spadkobiercami. W takiej sytuacji nieoceniona jest pomoc prawnika, który posiada doświadczenie w prowadzeniu spraw sądowych. Radcy prawni i adwokaci specjalizujący się w prawie spadkowym są przygotowani do skutecznej reprezentacji swoich klientów w sądzie, co zwiększa szanse na pomyślne zakończenie sprawy. Ich zadaniem jest nie tylko obrona interesów klienta, ale także negocjowanie i mediowanie w celu znalezienia polubownego rozwiązania. Optymalizacja podatkowa nabycia spadku kancelaria prawa spadkowego gdynia gdańsk sopot Prawo spadkowe wiąże się również z kwestiami podatkowymi. Dziedziczenie majątku często pociąga za sobą obowiązek zapłaty podatku od spadków i darowizn. Prawnicy specjalizujący się w prawie spadkowym pomagają swoim klientom w optymalizacji podatkowej, co pozwala na minimalizację obciążeń podatkowych. Dzięki temu można zaoszczędzić znaczną sumę pieniędzy i uniknąć niepotrzebnych problemów z fiskusem. Pomoc w sporządzaniu testamentu kancelaria prawa spadkowego gdynia gdańsk sopot Jednym z kluczowych elementów planowania spadkowego jest sporządzenie testamentu. Testament pozwala na rozporządzenie swoim majątkiem zgodnie z własnymi życzeniami po śmierci. Sporządzenie testamentu bez odpowiedniej wiedzy prawniczej może prowadzić do błędów, które mogą skutkować unieważnieniem dokumentu lub trudnościami w jego realizacji. Prawnicy specjalizujący się w prawie spadkowym pomagają w przygotowaniu testamentu zgodnie z obowiązującymi przepisami, co zapewnia jego ważność i skuteczność. Mediacje i negocjacje spadkowe kancelaria prawa spadkowego gdynia gdańsk sopot W przypadku sporów spadkowych, zanim dojdzie do rozprawy sądowej, warto spróbować rozwiązać konflikt na drodze mediacji lub negocjacji. Radcy prawni i adwokaci specjalizujący się w prawie spadkowym posiadają doświadczenie w prowadzeniu mediacji i negocjacji, co pozwala na osiągnięcie porozumienia między stronami bez konieczności angażowania sądu. Taka forma rozwiązywania sporów jest często szybsza, tańsza i mniej stresująca dla wszystkich zaangażowanych stron. Usługi radców prawnych i adwokatów w Gdyni i Gdańsku sprawy spadkowe dziedziczenie zachowek Gdynia i Gdańsk to miasta, w których można znaleźć wiele kancelarii prawnych oferujących specjalistyczne usługi z zakresu prawa spadkowego. Wybór odpowiedniej kancelarii jest kluczowy dla pomyślnego rozwiązania sprawy spadkowej. Warto zwrócić uwagę na doświadczenie i kompetencje prawników, którzy będą zajmować się naszą sprawą. Rekomendacje innych klientów, certyfikaty oraz referencje mogą być cennymi wskazówkami przy wyborze odpowiedniego specjalisty. Korzystanie z usług radcy prawnego lub adwokata specjalizującego się w prawie spadkowym w Trójmiasto Gdynia i Gdańsk www.adviser.law to inwestycja, która może przynieść wiele korzyści. Profesjonalne doradztwo, indywidualne podejście, bezpieczeństwo prawne, skuteczna reprezentacja w sądzie, optymalizacja podatkowa, pomoc w sporządzaniu testamentu oraz mediacje i negocjacje to tylko niektóre z powodów, dla których warto skorzystać z usług doświadczonych prawników. Wybór odpowiedniej kancelarii prawnej pozwoli na spokojne i zgodne z prawem przejście przez proces spadkowy, minimalizując stres i problemy związane z dziedziczeniem majątku.

Czytaj dalej
Prawo budowlane 12.05.2021
[Prawo budowlane] Obowiązek odbioru robót budowlanych przez inwestora a wady lub usterki robót budowlanych

W świetle prawa budowlanego, odbiór robót budowlanych to kluczowy etap realizacji każdej inwestycji. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 24 lutego 2012 r. (V ACa 198/12) wyraźnie podkreśla, że obowiązek odbioru robót budowlanych nie może być uzależniony od braku usterek lub wad. Oto kilka kluczowych wniosków, które wynikają z tego orzeczenia, a które są istotne dla inwestorów i wykonawców w kontekście umów o roboty budowlane.W procesie inwestycyjnym kluczowe znaczenie ma etap odbioru robót budowlanych. Warto zauważyć, że zgodnie z art. 647 Kodeksu cywilnego, odbiór robót jest obowiązkiem inwestora i nie może być uzależniony od stanu technicznego wykonanych prac. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku (V ACa 198/12) z dnia 24 lutego 2012 r. jasno podkreśla, że przepisy prawa mówią o odbiorze robót, a nie o „bezusterkowym” odbiorze robót. prawo budowlane kancelaria gdynia prawnik prawo budowlane kancelaria prawa budowlanego adwokat specjalizujący się w prawie budowlanym kancelaria prawna trójmiasto gdańsk gdynia sopot rumia reda wejherowo prawnik budowlany prawo budowlane wady budowlane roszczenia inwestrora robót budowlanych adviser.law armknecht i partnerzy

Czytaj dalej