Wstecz
Prawo budowlane

[Prawo budowlane] Odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane, czyli zobowiązania inwestora, wykonawcy i podwykonawcy

Umowa o roboty budowlane

Umowa o roboty budowlane, to umowa na mocy, której wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy technicznej, a inwestor zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu, oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia (umowa regulowana art. 647 i nast. Kodeksu cywilnego – „k.c.”).

Oznacza to, że co do zasady, roszczenia wynikające z umowy o roboty budowlane, mogą powstać po stronie:

·         Inwestora,

·         Wykonawcy, czy generalnego wykonawcy,

·         Podwykonawcy,

·         Dalszego podwykonawcy. 

 

Określony krąg stron umowy o roboty budowlane, czy umów towarzyszących, nie wyklucza sytuacji, w której, roszczenia takie będą stanowić następstwo okoliczności niezależnych przez strony, czy wręcz wynikających z działań osób trzecich, o czym w dalszej części.

Solidarna odpowiedzialność inwestora i wykonawcy

Wprost z przepisu art. 647[1] k.c., a wiec z mowy prawa, wynika że umowa o roboty budowlane, stanowi podstawę odpowiedzialności inwestora za wynagrodzenie należne i niezapłacone podwykonawcy za wykonane roboty budowlane w ramach umowy podwykonawczej, którą a zawarł wykonawca z podwykonawcą. Przy czym zaznaczyć należy, że umowa z podwykonawcą wcale nie musi się być umową o roboty budowlane. Oznacza, to, że podwykonawca jest uprawniony do zadania zapłaty za wykonane roboty od inwestora, o ile wykonał roboty do których był zobowiązany, a nie otrzymał zapłaty, a także spełnione zostały określone warunki.

Solidarna odpowiedzialność inwestora, wykonawcy i podwykonawcy

Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby inwestor był zobowiązany wobec podwykonawcy?

 

Odpowiedzialność inwestora za wynagrodzenie należne i niezapłacone podwykonawcy za wykonane roboty budowlane powstaje, co do robót budowlanych, których szczegółowy przedmiot został zgłoszony inwestorowi przez wykonawcę lub podwykonawcę przed przystąpieniem do wykonywania tych robót, chyba że w ciągu trzydziestu dni od dnia doręczenia inwestorowi zgłoszenia inwestor złożył podwykonawcy i wykonawcy sprzeciw wobec wykonywania tych robót przez podwykonawcę. Warto zaznaczyć, że zarówno zgłoszenie jak i sprzeciw inwestora dla swojej ważności wymagają zachowania formy pisemnej (zachowanie formy pisemnie pod rygorem nieważności). Niemniej, zgłoszenie przez wykonawcę podwykonawcy nie będzie konieczne , o ile przedmiot i zakres robót budowlanych, które ma wykonać podwykonawca został dokładnie określony w treści umowy o roboty budowlane zawartej pomiędzy inwestorem o wykonawcą, która została zawarta w formie pisemnej, wówczas

Zgłoszenie, o którym mowa w § 1, nie jest wymagane, jeżeli inwestor i wykonawca określili w umowie, zawartej w formie pisemnej pod rygorem nieważności, szczegółowy przedmiot robót budowlanych wykonywanych przez oznaczonego podwykonawcę.


§ 3. Inwestor ponosi odpowiedzialność za zapłatę podwykonawcy wynagrodzenia w wysokości ustalonej w umowie między podwykonawcą a wykonawcą, chyba że ta wysokość przekracza wysokość wynagrodzenia należnego wykonawcy za roboty budowlane, których szczegółowy przedmiot wynika odpowiednio ze zgłoszenia albo z umowy, o których mowa w § 1 albo 2. W takim przypadku odpowiedzialność inwestora za zapłatę podwykonawcy wynagrodzenia jest ograniczona do wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy za roboty budowlane, których szczegółowy przedmiot wynika odpowiednio ze zgłoszenia albo z umowy, o których mowa w § 1 albo 2.
§ 4. Zgłoszenie oraz sprzeciw, o których mowa w § 1, wymagają zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności.

 

Dla powstania tej odpowiedzialności, przy spełnieniu pozostałych ustawowych warunków z art. 6471 § 5 k.c. wystarczy, że wykonane roboty stanowiły element zadania inwestycyjnego realizowanego przez generalnego wykonawcę. Zatem umowa podwykonawcza nie musi być również umową o roboty budowlane, gdyż może być innego rodzaju umową nazwaną lub nawet nienazwaną umową rezultatu byleby prace wykonane przez podwykonawcę wchodziły w zakres większego zadania realizowanego na podstawie umowy o roboty budowlane. Dla kwalifikowania bowiem prac w kontekście odpowiedzialności z art. 6471 § 5 k.c. nie jest konieczne aby umowa stanowiąca podstawę ich wykonania była stricte umową o roboty budowlane.

Kaucja gwarancyjna

IV CSKP 73/21, Solidarna odpowiedzialności inwestora, wykonawcy i podwykonawcy, który zawarł umowę z dalszym podwykonawcą, za zapłatę wynagrodzenia dalszemu podwykonawcy w ramach umowy o roboty budowlane. Zarzuty inwestora wobec podwykonawców w umowie o roboty budowlane - Wyrok Sądu Najwyższego

LEX nr 3258361  -  wyrok  z dnia  16 września 2021  r.

TEZA  | aktualna

Z przewidzianego w art. 6471 § 5 k.c. "ponoszą solidarną" wynika, że podwykonawca z mocy prawa może domagać się zapłaty przysługującego mu wynagrodzenia nie tylko od wykonawcy, lecz także wprost od inwestora (zamawiającego), również wtedy, gdy inwestor zapłacił już całość wynagrodzenia wykonawcy. Mamy zatem do czynienia ze skutecznością zobowiązania umownego poza kręgiem stron umowy, a inwestor ponosi odpowiedzialność za dług, w którego powstaniu nie brał udziału (zakres odpowiedzialności inwestora wyznaczają postanowienia umowy podwykonawczej). Art. 6471 k.c. przełamuje zasadę względności zobowiązań, a zatem można uznać, że należy interpretować przesłanki jego zastosowania, a tym samym powstania i istnienia solidarnej odpowiedzialności na jego podstawie, możliwie ściśle. Ta ścisła interpretacja wszelako nie może niweczyć ratio legis analizowanej regulacji, która ma chronić podwykonawców na wypadek trudności lub braku możliwości uzyskania (z różnych powodów) należnego świadczenia od wykonawcy, np. w przypadku jego niewypłacalności, upadłości lub likwidacji; ma dawać dodatkową gwarancję uzyskania należnego wynagrodzenia. Stąd też o ile można zgodzić się ze stwierdzeniem, iż w momencie powstania zobowiązania zakres odpowiedzialności inwestora i wykonawcy jest tożsamy, o tyle dalsze losy tych zobowiązań nie muszą być tożsame. Dzieje się tak choćby w przypadku redukcji zobowiązań wykonawcy w postępowaniu upadłościowym lub sanacyjnym, która nie prowadzi do ograniczenia zakresu odpowiedzialności inwestora. Podobnie nie budzi wątpliwości, że inwestor nie odpowiada za opóźnienie wykonawcy z zapłatą wynagrodzenia (odsetki ustawowe), a jedynie za zapłatę należności głównej; to, czy sam popada w opóźnienie uzasadniające zasądzenie odsetek, jest kwestią podlegającej całkowicie odrębnej ocenie itd.

V AGa 56/21, Umowa stanowiąca podstawę odpowiedzialności inwestora za wynagrodzenie należne i niezapłacone podwykonawcy za wykonane w ramach umowy podwykonawczej roboty - Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku

LEX nr 3343511  -  wyrok  z dnia  9 września 2021  r.

TEZA  | aktualna

I AGa 36/21, Kaucja gwarancyjna w ramach umowy o roboty budowlane - Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi

LEX nr 3231526  -  wyrok  z dnia  21 lipca 2021  r.

TEZA  | aktualna

Dla zrealizowania kaucji gwarancyjnej, która podobnie jak umowa gwarancyjna nie jest uregulowana kodeksowo, a tylko fragmentarycznie w niektórych ustawach, wymaga się, aby kwota kaucji znalazła się w aktywach uprawnionego do kaucji i pozostawała w nich tak długo, aż zajdą przesłanki do jej zwrotu na rachunek drugiej strony. Kaucja ma bowiem charakter zobowiązania kauzalnego, akcesoryjnego i noszącego cechy depozytu nieprawidłowego, a także kojarzonego z czynnościami o charakterze powierniczym. Dający kaucję przekazuje określoną kwotę pieniędzy na rachunek biorącego, a biorący jest uprawniony do zaspokojenia swoich interesów w przypadku niespełnienia świadczenia w terminie przez zobowiązanego lub do zwrotu kaucji w razie spełnienia tego świadczenia.

TEZA  | aktualna

Za kaucję gwarancyjną nie może zostać uznane zatrzymanie części wynagrodzenia należnego drugiej stronie, gdyż nie ma wówczas przekazania środków pieniężnych na rachunek uprawnionego z zabezpieczenia wykonania świadczenia. Taka sama sytuacja wystąpi, gdy zatrzymanie części wynagrodzenia nazwie się potrąceniem kwoty należnej do zabezpieczenia. W odniesieniu do umów o roboty budowlane jest to pozostawienie części wynagrodzenia należnego podwykonawcom na rachunku wykonawcy z utrzymaniem jego odpowiedzialności wraz z inwestorem. Daje to jakby podwójną korzyść wykonawcy, ale nie realizuje funkcji kaucji gwarancyjnej ani umowy gwarancji jako takiej.

I CSK 221/21, Kaucja gwarancyjna - Postanowienie Sądu Najwyższego

LEX nr 3239920  -  postanowienie  z dnia  24 czerwca 2021  r.

TEZA  | aktualna

Umowa o udzielenie gwarancji jako taka nie posiada ani definicji ustawowej, ani jednolitego określenia w praktyce obrotu gospodarczego, gdyż zależy ona od treści oświadczeń woli stron. Do wyjątków należy ustawowe przewidzenie umowy gwarancyjnej i wówczas może być ona nawet uważana za umowę nazwaną. Takim wyjątkiem jest umowa gwarancji bankowej, określona w przepisach prawa bankowego. Jej konstrukcja opiera się na stosunku prawnym przekazu, co oznacza trójpodmiotową relację prawną, której punktem wyjścia jest umowa zlecenia pomiędzy dłużnikiem i bankiem odnośnie do udzielenia przez ten bank gwarancji bankowej wierzycielowi. Gwarancja ma postać oferty (listu gwarancyjnego) kierowanego do wierzyciela, że w wypadku niespełnienia świadczenia przez dłużnika wierzyciel może przyjąć ofertę przez wezwanie banku do spełnienia świadczenia należnego od dłużnika i w ten sposób zawrze umowę gwarancji z bankiem. Jak od razu widać, jest to zupełnie inna sytuacja prawna niż ta, którą ma się na uwadze rozważając gwarancję należytego wykonania umowy o roboty budowlane, będącą zabezpieczeniem finansowym w postaci procentu od wynagrodzenia. Nazywa się ją kaucją gwarancyjną, której istotę należy traktować różnie, ustalając, czy stronom chodziło o rzeczywistą gwarancję i wówczas powinno się zawrzeć odpowiednią umowę lub poczynić zastrzeżenie umowne, traktowane odrębnie od umowy o roboty budowlane, czy też nazwano kaucją gwarancyjną to, co spełnia jej funkcje, ale jest zatrzymaniem części wynagrodzenia do czasu, gdy zajdą przesłanki do zwrotu, wynikające z ustawy lub umowy.

I AGa 143/20, Możliwość uzyskania wiedzy o treści umowy między wykonawca a podwykonawcą - Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu

LEX nr 3306029  -  wyrok  z dnia  18 czerwca 2021  r.

TEZA  | aktualna

Możliwość uzyskania wiedzy o treści umowy między wykonawcą a podwykonawcą, mającą stanowić dostateczne zabezpieczenie interesów inwestora w toku odtwarzania jego woli, rozumieć należy jako stworzenie mu realnej możliwości zapoznania się z postanowieniami umowy istotnymi z punktu widzenia zakresu odpowiedzialności, którą na siebie przyjmie wyrażając zgodę na jej zawarcie. Realna możliwość oznacza taki stan, w którym jedynie od woli inwestora będzie zależało, czy zapozna się z treścią umowy.


Potrzebujesz pomocy prawnika z zakresu prawa budowlanego?
Poznaj naszą ofertę dla branży budowlanej i skontaktuj się z nami!

Sprawdź pozostałe nasze wpisy

Wstecz
Prawo sportowe 06.05.2023
[Prawo sportowe / Sports law] Nowy portal prawny FIFA / FIFA’s new Legal Portal

[Prawo sportowe] Od dnia 01 maja 2023 r., FIFA wdrożyła nowy portal prawny za pośrednictwem, którego obowiązkowo prowadzone są wszystkie postępowania przed organami decyzyjnymi i sądowymi FIFA Tribunal (Trybunał Arbitrażowy FIFA): postępowanie dyscyplinarne: postępowanie przed Komisją Dyscyplinarną i Komisją odwoławczą), postępowanie przed Izbą Rozstrzygania Sporów, Izbą ds. Statusu Zawodników oraz Izbą Agentów Piłkarskich, postępowanie przed Komitetem Etyki: Komitet Etyki: Postępowanie przed Izbą Śledczą i Izbą Orzekającą. [Sports law] From May 1, 2023, FIFA implemented a new legal portal through which all proceedings before FIFA's decision-making and judicial bodies are mandatory: Disciplinary proceedings: Procedures before the Disciplinary Committee and Appeal Committee, Football Tribunal: Proceeding for Dispute Resolution Chamber, Players' Status Chamber and Football Agent Chambers, Ethics Committee: Procedures before the Investigatory Chamber (IC) and the Adjudicatory Chamber (AC). Sports law poland kancelaria prawa sportowego prawnik prawo sportowe prawo sportowe prawo sportowe kancelaria adviser.law sports law attorney poland football law prawo piłkarskie prawo piłki nożnej

Czytaj dalej
Prawo sportowe 09.04.2024
[Sports law] Is a dispute between an athlete, coach or agent with a club always resolved by a sports tribunal or arbitration court?

In many cases, the content of agreements and contracts between a player, coach or agent with a club includes arbitration clauses, according to which the parties submit all sports to a specific sports arbitration tribunal or sports arbitration court. In such cases, the parties undertake to resolve the matter through sports arbitration rather than in court. However, a dispute between an athlete, coach or agent with a club does not always have to be resolved by a sports tribunal or arbitration court. The resolution of such a dispute may depend on many factors, such as the contract between the parties, the regulations of the league or sports federation, as well as applicable common law. A sports law firm specializing in legal issues related to sports is an important point of reference for people and entities involved in various legal issues in the world of sports. Sports law, which regulates the rules, procedures and relationships between participants in the world of sport, plays a key role in ensuring justice, equality and integrity in various sports disciplines. A sports law firm can offer a wide range of legal services, including: advice on concluding contracts, representation in disciplinary, arbitration and court matters, as well as support in matters related to image rights and sponsorship. Sports law specialists often have in-depth knowledge of the regulations governing specific sports disciplines, the principles of operation of sports federations and organizations, as well as international standards and codes of conduct. Sports law, which is a set of rules, regulations and standards, aims to both protect the interests of participants in the world of sports and ensure integrity, honesty and equality in competition. It covers a wide range of topics, from issues related to player transfers, through anti-doping regulations, to regulations regarding the organization of competitions and sporting events. Operating at the intersection of many areas of law, sports law often requires specialized knowledge and experience that can be provided by specialized sports law firms. Using the services of a sports law firm can be crucial for people and entities involved in the world of sports, especially in the face of the growing number of regulations, procedures and disputes that may arise. These law firms can help interpret complex regulations, represent their clients' interests in disputes and negotiations, and provide comprehensive legal and business support. In this way, a sports law firm and sports law together create the foundations on which the functioning and development of the world of sports in modern society are based. sports law lawyer law firm sports law sports law office Gdynia law firm Tricity Gdańsk Gdynia Sopot sports law lawyer law firm

Czytaj dalej