Wstecz
Prawo przedsiębiorców

[Prawo spółek handlowych] Prawo holdingowe- wiążące polecenia spółki dominującej

Powstanie grupy holdingowej – grupy kapitałowej

Do uczestnictwa w grupie holdingowej niezbędne jest podjęcie przez spółkę zależną uchwały w tym przedmiocie, tj. uchwały o przystąpieniu do grupy holdingowej (grupy kapitałowej). Uchwałę podejmuje zgromadzenie wspólników (sp. z o.o.) albo walne zgromadzenie (spółka akcyjna) spółki zależnej, większością 3/4 głosów. W uchwale należy wskazać spółkę dominującą. Spółka dominująca i spółka zależna ujawniają w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) uczestnictwo w grupie poprzez wpisanie wzmianki do rejestru przedsiębiorców.

Działanie we wspólnym interesie spółek – grupy spółek

Skutkiem powstania grupy spółek jest możliwość działania spółki zależnej nie tylko w swoim interesie, ale także w interesie całej grupy kapitałowej. Przed wprowadzeniem tych przepisów osoby zasiadające w organach zarządzających spółki zależnej, prowadzące sprawy spółki, mogły ponieść odpowiedzialność względem wierzycieli, w przypadku działania niezgodnego z interesem spółki zależnej, a zgodnym z interesem całej grupy. Obecnie członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, prokurent oraz likwidator spółki uczestniczącej w grupie spółek, może powoływać się na działanie lub zaniechanie w określonym interesie grupy, jeżeli spółka ujawniła uczestnictwo w grupie spółek w rejestrze przedsiębiorców KRS.

Wiążące polecenia spółki dominującej

Najważniejszą zmianą jest wprowadzenie do przepisów k.s.h. tzw. „wiążących poleceń”. Spółka dominująca może wydać spółce zależnej, uczestniczącej w grupie spółek wiążące polecenie dotyczące prowadzenia spraw spółki, jeżeli jest to uzasadnione interesem grupy spółek oraz jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej. Aby polecenie było skuteczne spółka dominująca musi je wydać w formie pisemnej lub elektronicznej.

 

 

Treść wiążącego polecenia wydane przez spółkę dominującą

W wiążącym poleceniu spółka dominująca wskazuje:

 

1) oczekiwane przez spółkę dominującą zachowanie spółki zależnej w związku z wykonaniem wiążącego polecenia,

2) interes grupy spółek, który uzasadnia wykonanie przez spółkę zależną wiążącego polecenia,

3) spodziewane korzyści lub szkody spółki zależnej, które będą następstwem wykonania wiążącego polecenia, o ile występują,

4) przewidywany sposób i termin naprawienia spółce zależnej szkody poniesionej w wyniku wykonania wiążącego polecenia.

Odmowa wykonania przez spółkę zależną wiążącego polecenia wydanego przez spółkę dominującą  

Spółka zależna może odmówić wykonania wiążącego polecenia, jeżeli jego wykonanie doprowadziłoby do niewypłacalności albo zagrożenia niewypłacalnością tej spółki. Spółka zależna uczestnicząca w grupie spółek, niebędąca spółką jednoosobową, może odmówić wykonania wiążącego polecenia, jeżeli istnieje uzasadniona obawa, że jest ono sprzeczne z interesem tej spółki zależnej i wyrządzi jej szkodę, która nie będzie naprawiona w okresie dwóch lat, licząc od dnia, w którym nastąpi zdarzenie wyrządzające szkodę, chyba że umowa albo statut spółki stanowi inaczej. W określeniu wysokości szkody spółka zależna uwzględnia korzyści uzyskane przez tę spółkę w związku z uczestnictwem w grupie spółek w okresie ostatnich dwóch lat obrotowych. Odmowa wykonania wiążącego polecenia przez spółkę zależną musi przybrać formę uchwały zawierającej uzasadnienie.

Dostęp do informacji przez spółkę dominującą (nadzór spółki dominującej)

Nowelizacja przepisów k.s.h. zwiększyła także zakres dokumentów do których dostęp ma spółka dominująca. Zgodnie z art. 216§ 1 k.s.h. spółka dominująca może w każdym czasie przeglądać księgi i dokumenty spółki zależnej uczestniczącej w grupie spółek oraz żądać od niej udzielenia informacji. Spółka dominująca, której nie udostępniono ksiąg i dokumentów lub nie udzielono informacji, może złożyć wniosek do sądu rejestrowego o zobowiązanie zarządu spółki zależnej uczestniczącej w grupie spółek do udostępnienia ksiąg i dokumentów lub udzielenia informacji.

Obowiązek sprawozdania sprawozdania o powiązanych umowach

Zarząd spółki zależnej uczestniczącej w grupie spółek zobowiązany jest do sporządzenia sprawozdania o powiązaniach umownych tej spółki ze spółką dominującą za okres ostatniego roku obrotowego i przedstawienia ich zgromadzeniu wspólników albo walnemu zgromadzeniu. W sprawozdaniu tym wskazuje się przede wszystkim wiążące polecenia wydane przez spółkę dominującą.

Uprawnienie wspólników/akcjonariuszy mniejszościowych do zbadania rachunkowości spółki  

Wspólnik lub wspólnicy mniejszościowi albo akcjonariusz lub akcjonariusze mniejszościowi spółki zależnej uczestniczącej w grupie spółek reprezentujący co najmniej 10% kapitału zakładowego mogą zwrócić się do sądu rejestrowego z wnioskiem o wyznaczenie firmy audytorskiej (audytora) w celu zbadania rachunkowości oraz działalności grupy spółek.

Przymusowa zmiana właściciela udziałów/akcji na rzecz spółki dominującej (squeeze out)

Zgromadzenie wspólników albo walne zgromadzenie spółki zależnej, uczestniczącej w grupie spółek może podjąć uchwałę o przymusowym wykupie udziałów albo akcji wspólników lub akcjonariuszy reprezentujących nie więcej niż 10% kapitału zakładowego przez spółkę dominującą, którą reprezentuje bezpośrednio co najmniej 90% kapitału zakładowego (squeeze out). Pozwala to chronić grupę spółek przed mniejszościowymi wspólnikami/akcjonariuszami utrudniającymi działalność spółki oraz zmniejszyć koszty jej funkcjonowania. Co więcej wspólnicy mniejszościowi oraz akcjonariusze mniejszościowi reprezentujący nie więcej niż 10% kapitału zakładowego spółki zależnej uczestniczącej w grupie spółek mogą żądać umieszczenia w porządku obrad zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia, sprawy podjęcia uchwały o przymusowym odkupie ich udziałów albo akcji przez spółkę dominującą, która reprezentuje co najmniej 90% kapitału zakładowego spółki zależnej uczestniczącej w grupie spółek.

Odpowiedzialność spółki dominującej za szkodę wyrządzoną wykonaniem wiążącego polecania  

Spółka dominująca odpowiada wobec spółki zależnej uczestniczącej w grupie spółek za szkodę, która została wyrządzona wykonaniem wiążącego polecenia i która nie została naprawiona w terminie wskazanym w wiążącym poleceniu, chyba że nie ponosi winy. Za szkodę wyrządzoną jednoosobowej spółce zależnej spółka dominująca odpowiada, tylko jeżeli wykonanie wiążącego polecenia doprowadziło do jej niewypłacalności.

Bezskuteczna egzekucja przeciwko spółce zależnej – odpowiedzialność spółki dominującej  

Jeżeli egzekucja przeciwko spółce zależnej uczestniczącej w grupie spółek okaże się bezskuteczna, spółka dominująca odpowiada za szkodę wyrządzoną wierzycielowi spółki zależnej, chyba że nie ponosi winy lub szkoda nie powstała w następstwie wykonania przez spółkę zależną wiążącego polecenia.

Słowa kluczowe: prawo holdingowe, grupa kapitałowa, spółka, sp. z o.o., spółka akcyjna, wiążące polecenia, squeeze out, zawiązanie grupy, wspólny interes, udziały, akcje, przymusowy wykup, spółka dominująca, spółka zależna.


Potrzebujesz pomocy prawnej z zakresu prawa spółek handlowych?
Poznaj naszą ofertę  i skontaktuj się z nami!

Sprawdź pozostałe nasze wpisy

Wstecz
Prawo spadkowe
[Prawo spadkowe] Jak ustalić rachunki bankowe spadkodawcy?

Szacuje się, że w Polsce środki zdeponowane przez osoby zmarłe a nie podjęte przez spadkobierców stanowią nawet ponad 5 mld złotych. Chcesz wiedzieć jak ustalić rachunki bankowe spadkodawcy, czytaj nowy wpis na naszym blogu | ADVISER Kancelaria prawna w Gdyni sprawy spadkowe, prawnik spadkowy, kancelaria gdynia, prawnik gdynia, https://adviser.law/sprawy-osobiste

Czytaj dalej
Prawo spadkowe
[Prawo spadkowe] Transgraniczne problemy postępowania spadkowego

Rozwój stosunków społecznych na świecie a szczególności w Europie spowodował, iż dziedziczenie majątku – przejście praw i obowiązków osoby zmarłej uległo znaczącej komplikacji. Swoboda poruszania się osób i kształtowania przez nie stosunków społecznych spowodowały, iż sprawy spadkowe zaczęły łączyć aspekty prawne z systemów prawnych różnych państw.

Czytaj dalej