[Prawo majątkowe] Podział majątku wspólnego małżonków, czy Sąd może ustalić nierówne udziały w majątku wspólnym na rzecz jego z byłych małżonków?
Udostepnij
Podział majątku wspólnego małżonków byłych lub obecnych, a kwestia ustalenia ich udziałów | Kancelaria prawna w Gdyni - ADVISER Armknecht i Partnerzy
Zgodnie z brzmieniem art. 43 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (k.r.o.), zasadą jest, że oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Jednakże z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać, ażeby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku. Spadkobiercy małżonka mogą wystąpić z takim żądaniem tylko w wypadku, gdy spadkodawca wytoczył powództwo o unieważnienie małżeństwa albo o rozwód lub wystąpił o orzeczenie separacji. Kwestia ta została wyjaśniona przez Sąd Najwyższy w postanowieniu wydanym w dniu 7 czerwca 2024 r. w sprawie pod sygn. akt I CSK 896/23.
Jakie są istotne kwestie związane z podziałem majatku wspólnego? | Kancelaria prawna w Gdyni - ADVISER Armknecht i Partnerzy
Podział majątku wspólnego to proces, który polega na rozdzieleniu majątku zgromadzonego przez małżonków podczas trwania ich związku małżeńskiego, w wyniku rozwodu lub separacji. W Polsce, w przypadku małżeństw, domyślnie obowiązuje wspólność majątkowa, co oznacza, że wszystkie dobra nabyte w trakcie trwania małżeństwa stanowią wspólną własność obojga małżonków, a ich udziały w tym majątku co do zasady są równe. Niemniej, każda sprawa o podział majątku jest indywidualna i wymaga ustalenia istotnych kwestii, takich jak: jakie składniki wchodzą w skład majątku wspólnego, a które podlegają wyłączeniu i stanowią odrębną własność jego z małżonków i wchodzą w skład majątku osobistego małżonka, sposobów podziału tego majątku i woli stron co do dokonania podziału majątku zgromadzone w trakcie trwania wspólności majątkowej, wyceny tego majątku i dokonana ewentualnych rozliczeń np. nakładów na ten majątek.
Ustalanie składników majątku wspólnego: pierwszym krokiem jest określenie, które elementy majątku wchodzą w skład wspólności majątkowej. Mogą to być m.in. nieruchomości, samochody, oszczędności, inwestycje, meble, sprzęt AGD i RTV oraz inne ruchomości nabyte w czasie trwania małżeństwa.
Wyłączenia z majątku wspólnego: niektóre składniki majątku mogą być wyłączone z majątku wspólnego i stanowić majątek osobisty jednego z małżonków, np. przedmioty nabyte przed zawarciem małżeństwa, spadki, darowizny otrzymane przez jednego z małżonków czy też odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu.
Sposoby podziału majątku: podział majątku może nastąpić na drodze umowy między małżonkami (tzw. umowny podział majątku) lub w przypadku braku porozumienia – poprzez postępowanie sądowe. Umowny podział majątku wymaga zgodnej woli obu stron i może być sporządzony w formie aktu notarialnego, szczególnie gdy w skład majątku wchodzi nieruchomość.
Równość udziałów: zasadą jest, że udziały małżonków w majątku wspólnym są równe. Jednakże, sąd może zadecydować o nierównym podziale majątku, biorąc pod uwagę istotne przyczyny, takie jak wkład każdego z małżonków w zgromadzenie majątku, nakład pracy, wychowanie dzieci czy też współpracę na rzecz rodziny.
Wycena majątku: przed podziałem majątku konieczna jest jego wycena, aby określić wartość poszczególnych składników. W przypadku sporów, wyceny może dokonać biegły rzeczoznawca powołany przez sąd.
Rozliczenia finansowe: jeżeli podział majątku nie jest równy (np. jeden z małżonków otrzymuje więcej składników majątku o większej wartości), może zostać ustalone wyrównanie w formie spłaty lub dopłaty.
Podział majątku wspólnego, do którego najczęściej dochodzi w następstwie rozwodu, czyli orzeczonego przez Sąd rozwiązania małżeństwa w następstwie zupełnego i trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego, to proces wymagający dokładnej analizy i znajomości przepisów prawa. Warto skorzystać z pomocy doświadczonego radcy prawnego lub adwokata, specjalizującego się w sprawach o podział majątku wspólnego, który pomoże w ustaleniu najlepszej strategii działania i reprezentacji interesów klienta w postępowaniu podziałowym.
W tym wpisie wyjaśniamy na kanwie postanowienia Sądu Najwyższego, wydanym w dniu 7 czerwca 2024 r. w sprawie pod sygn. akt I CSK 896/23, kwestię ustalenia przez Sąd nierównych udział ze względu na ważne powody w rozumieniu art. 43 § 2 k.r.o.
Czy ważne powody mogą stanowić podstawę do ustalenia przez Sąd nierównych udziałów majątku wspólnym? | Kancelaria prawna w Gdyni - ADVISER Armknecht i Partnerzy - radca prawny Gdynia
W sprawie pod sygn. akt I CSK 896/23, Sąd Najwyższy, rozpatrzył kwestię ustalenia nierównych udziałów w następstwie skargi kasacyjnej złożonej przez byłego małżonka. Skarga ta, została przez niego złożona wobec oddalenia apelacji byłego małżonka od postanowienia Sądu Rejonowego dla Sąd Rejonowy dla Krakowa - Krowodrzy w Krakowie w sprawie z jego wniosku o podział majątku wspólnego w treści, którego Sąd ustalił nierówne udziały w majątku wspólnym małżonka - wnioskodawcy (30%) i małżonki - uczestniczki postępowania (70%).
Sąd Najwyższy, stwierdził, że problematyka związana z podziałem majątku wspólnego byłych małżonków, w tym przesłanek ustalenia przez Sąd nierównych udziałów w majątku wspólnym małżonków nie jest nowa i była już przedmiotem licznych orzeczeń Sądu Najwyższego oraz wypowiedzi piśmiennictwa (zob. postanowienia Sądu Najwyższego z 24 kwietnia 2013 r., IV CSK 553/12, OSNC-ZD 2014, Nr B, poz. 24 i z 6 kwietnia 2005 r., III CK 469/04). podstawa do ustalenia nierównych udziałów jaką są ważne powody w rozumieniu art. 43 § 2 k.r.o., oceniane z punktu widzenia zasad współżycia społecznego, sprzeciwiają się przyznaniu jednemu z małżonków korzyści z tej części majątku wspólnego, co do której powstania się on nie przyczynił. Natomiast sama ocena ważnych powodów uwzględnia nie tylko aspekt majątkowy, ale również etyczny i wymaga uwzględnienia zasad współżycia społecznego (zob. postanowienia Sądu Najwyższego z 22 września 1997 r., II CKN 306/97 oraz z 21 listopada 2002 r., III CKN 1018/00).
W utrwalonej linii orzeczniczej Sądu Najwyższego, przyjmuje się, że przy ustalaniu nierównych działów w majątku współnym nie chodzi tu o winę w rozkładzie pożycia, ale o winę odnoszoną do nieprzyczyniania się do powstania majątku wspólnego lub przyczyniania się w mniejszym stopniu, niż to wynika z możliwości małżonka (zob. postanowienia Sądu Najwyższego z 8 lutego 2018 r., II CNP 11/17 i z 7 czerwca 2000 r., III CKN 455/00). Ważnym powodem jest w szczególności naganne postępowanie małżonka, przeciwko któremu jest skierowane żądanie ustalenia nierównych udziałów, polegające na tym, że w sposób rażący lub uporczywy nie przyczyniał się on do powstania majątku wspólnego lub trwonił wspólne środki na zaspokajanie własnych potrzeb, w tym alkohol, uszczuplając w ten sposób zasoby ze szkoda dla interesów rodziny (zob. postanowienia Sądu Najwyższego z 26 listopada 1973 r., III CRN 227/73, OSNCP 1974, poz. 189 oraz z 2 października 1997 r., II CKN 348/97).
W tej sprawie, istotnym aspektem, stanowiącym podstawę do ustalenia przez Sąd nierównych udziałów w majątku wspólnym,było zachowanie byłego małżonka polegające na zawinionym niepodejmowaniu zatrudnienia lub utracie pracy po krótkim czasie, przeznaczanie wspólnych pieniędzy na alkohol i papierosy, niełożeniu alimentów, przerzucaniu ciężaru utrzymania rodziny, w tym pięciorga dzieci na barki byłej żony, która pracując zarobkowo prowadziła jednocześnie gospodarstwo domowe bez jakiegokolwiek wsparcia ze strony byłego małżonka. Sąd te okoliczności ocenił jako istotne uszczuplenie majątku wspólnego z przyczyn leżących po stronie byłego małżonka.
Czy wiesz co to jest NORT - Notarialny Rejestr Testamentów i dlaczego warto to wiedzieć w kontekście spraw spadkowych? Dowiedz się czy jest NORT i jak z niego skorzystać? kancelaria prawna gdynia radca prawny sprawy spadkowe dział spadku kancelaria trójmiasto gdańsk gdynia sopot adwokat sprawy spadkowe kancelaria prawa spadkowego zachowek prawnik specjalizujący się w sprawach spadkowych prawie spadkowym praktyka prawa spadkowe dział spadku dziedziczenie prawo dziedziczenia postępowanie o dział spadku
Inheritance proceedings in Poland are a legal process that aims to regulate the issue of inheritance of property after a deceased person. This procedure is necessary to determine who is entitled to the inheritance and what parts of the estate they are entitled to. This process can be complicated, especially when different forms of assets, debts or disputes between heirs are involved. It is worth using the help of a lawyer specializing in inheritance law to make sure that all formalities will be completed in accordance with the regulations and the rights of the heirs will be properly secured. Using professional legal assistance is particularly important when the case concerns large assets, many heirs or complex legal issues. A lawyer will help not only in the inheritance proceedings themselves, but also in the division of property, which is the next step after confirming the inheritance. legal advisor Gdynia Gdańsk Sopot Maritime Voivodeship Poolska attorney Polish law firm inheritance cases Poland Gdańsk Gdynia legal advice Poland lawyer Gdańsk Gdynia, court lawyer private matters Gdańsk Gdynia division of property legal advisor Gdynia Gdańsk Tricity Polish legal representation before the Polish court Poland Gdansk Gdynia Lawyer, Legal Advisor, Attorney - Specialist in Inheritance Law and Property Matters Entry A specialist in inheritance law and property matters is a lawyer who has advanced knowledge and experience in the field of inheritance, division of property, wills and other issues related to the deceased's estate. This type of specialist may act as a legal advisor or attorney, offering comprehensive legal assistance both in court proceedings and as part of pre-trial counseling. Choosing the right professional is crucial for the proper conduct of inheritance proceedings and the protection of the client's interests. Lawyer Lawyer is a general term that refers to a person who has completed law school and is knowledgeable in various areas of law. A lawyer may specialize in various branches of law, including inheritance and property law. A lawyer specializing in these areas has analytical skills, knowledge of regulations and negotiation skills that are necessary to effectively handle inheritance matters. Although a lawyer can offer legal advice, it is necessary to hold the title of solicitor or barrister to represent clients in court. Legal Counsel A legal advisor is a person who has completed legal advisor training and passed the legal advisor exam, which entitles him or her to provide legal assistance to the full extent, including representing clients before courts and offices. A legal advisor specializing in inheritance law and property matters offers a wide range of services, such as preparing wills, inheritance advice, conducting negotiations between heirs and representing clients in court and administrative proceedings. A legal advisor can also conduct mediation, helping the parties reach an agreement without the need for a lengthy court process. Advocate A lawyer is a lawyer who has completed his legal training and passed the bar exam, which authorizes him to practice as a lawyer and represent clients in all types of cases, including criminal, civil, administrative and family cases. A lawyer specializing in inheritance and property law has in-depth knowledge of court procedures and legal provisions regarding inheritance and division of property. A lawyer can represent clients in court, prepare and review contracts and legal documents, as well as advise on issues related to tax optimization of inheritance assets. Specialization in Inheritance and Property Law A lawyer, legal adviser or attorney specializing in inheritance law and property matters deals with a wide range of issues related to inheritance and management of property after the death of the testator. His services include: Preparing and reviewing wills: Assistance in creating wills in accordance with applicable regulations, advice on optimal will solutions, securing the interests of heirs. Consulting in the field of inheritance: Analysis of the client's legal situation, advice in choosing the most advantageous forms of inheritance, explaining the regulations regarding statutory and testamentary inheritance. Conducting inheritance proceedings: Representing clients before courts in cases regarding the declaration of inheritance, division of inheritance, invalidation of a will, declaring an heir unworthy of inheritance. Negotiations and mediations: Conducting negotiations between heirs in order to reach an agreement on the division of property, conducting mediation in disputes. Tax optimization: Consulting in the field of tax optimization related to inheritance and management of inheritance assets, assistance in avoiding unfavorable tax consequences. www.adviser.law/en/ Using the services of a lawyer, legal advisor or attorney specializing in inheritance law and property matters is a key step in the inheritance process. Professional legal assistance ensures not only compliance with applicable regulations, but also protection of the client's interests and effective management of inheritance assets. This type of specialist has the knowledge, experience and skills necessary to handle even the most complicated inheritance cases, which allows you to avoid many legal and formal problems. Legal services in personal matters of natural persons Legal services for individuals include a wide range of support and advice on legal issues that may affect everyday life. Lawyers specializing in this field help clients in family, inheritance and property matters, as well as in civil disputes. Professional assistance from a lawyer ensures not only compliance with applicable regulations, but also protection of clients' rights and interests in various life situations. Inheritance law Under inheritance law, lawyers offer comprehensive services related to inheritance and property management after the testator's death. The most important services include: Preparation of wills: Advice on the preparation of wills so that they are legal and effectively protect the interests of heirs. Inheritance proceedings: Representation of clients in court in cases regarding the declaration of inheritance, division of inheritance, invalidation of a will or recognition of an heir as unworthy. Division of inheritance assets: Advice and assistance in the division of assets between heirs, negotiations and mediation in the event of disputes. Tax optimization: Advice on minimizing tax burdens related to inheritance of property. Civil Law Lawyers specializing in civil law help individuals in a wide range of matters related to civil rights and obligations. They offer support in: Agreements and contracts: Preparing, reviewing and negotiating civil law contracts, such as lease, sale, loan, donation or mandate contracts. Protection of personal rights: Representation in matters concerning violation of personal rights, such as good name, privacy or image, as well as in disputes for compensation for such violations. Litigation: Representation in court proceedings involving a variety of civil disputes, including claims for damages, contractual obligations, debt collection claims and property rights matters. Property Law Legal services in the field of property law include advice and legal assistance in matters related to property ownership and management. Lawyers offer support in: Real estate: Advice on purchase, sale, rental and lease transactions of real estate, assistance in matters related to establishing mortgages, analysis of the legal status of real estate and court disputes regarding ownership. Property law: Representation in matters relating to property rights, such as easements, usufruct, pledges and protection of possession. Division of joint property: Assistance in the division of joint property after divorce or separation, advice on the optimal financial and property solution for clients. Summary Legal services for individuals include a wide range of support in personal, family, inheritance, civil and property matters. Specialist assistance from a lawyer ensures the protection of clients' rights and interests and compliance of activities with applicable law. Thanks to professional advice and representation, individuals can effectively manage their legal affairs, avoid mistakes and minimize legal risk. It is worth using the services of an experienced lawyer to be sure that all legal matters will be handled reliably and professionally.
Wstecz 
