Wstecz
Prawo rodzinne 01.07.2024

[Prawo majątkowe] Podział majątku wspólnego małżonków, czy Sąd może ustalić nierówne udziały w majątku wspólnym na rzecz jego z byłych małżonków?

Podział majątku wspólnego małżonków byłych lub obecnych, a kwestia ustalenia ich udziałów | Kancelaria prawna w Gdyni - ADVISER Armknecht i Partnerzy

Zgodnie z brzmieniem art. 43 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (k.r.o.), zasadą jest, że oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Jednakże z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać, ażeby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku. Spadkobiercy małżonka mogą wystąpić z takim żądaniem tylko w wypadku, gdy spadkodawca wytoczył powództwo o unieważnienie małżeństwa albo o rozwód lub wystąpił o orzeczenie separacji. Kwestia ta została wyjaśniona przez Sąd Najwyższy w postanowieniu wydanym w dniu 7 czerwca 2024 r. w sprawie pod sygn. akt I CSK 896/23.

 

Jakie są istotne kwestie związane z podziałem majatku wspólnego? | Kancelaria prawna w Gdyni - ADVISER Armknecht i Partnerzy

Podział majątku wspólnego to proces, który polega na rozdzieleniu majątku zgromadzonego przez małżonków podczas trwania ich związku małżeńskiego, w wyniku rozwodu lub separacji. W Polsce, w przypadku małżeństw, domyślnie obowiązuje wspólność majątkowa, co oznacza, że wszystkie dobra nabyte w trakcie trwania małżeństwa stanowią wspólną własność obojga małżonków, a ich udziały w tym majątku co do zasady są równe. Niemniej, każda sprawa o podział majątku jest indywidualna i wymaga ustalenia istotnych kwestii, takich jak: jakie składniki wchodzą w skład majątku wspólnego, a które podlegają wyłączeniu i stanowią odrębną własność jego z małżonków i wchodzą w skład majątku osobistego małżonka, sposobów podziału tego majątku i woli stron co do dokonania podziału majątku zgromadzone w trakcie trwania wspólności majątkowej, wyceny tego majątku i dokonana ewentualnych rozliczeń np. nakładów na ten majątek.  

 

  • Ustalanie składników majątku wspólnego: pierwszym krokiem jest określenie, które elementy majątku wchodzą w skład wspólności majątkowej. Mogą to być m.in. nieruchomości, samochody, oszczędności, inwestycje, meble, sprzęt AGD i RTV oraz inne ruchomości nabyte w czasie trwania małżeństwa.
  • Wyłączenia z majątku wspólnego: niektóre składniki majątku mogą być wyłączone z majątku wspólnego i stanowić majątek osobisty jednego z małżonków, np. przedmioty nabyte przed zawarciem małżeństwa, spadki, darowizny otrzymane przez jednego z małżonków czy też odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu.
  • Sposoby podziału majątku: podział majątku może nastąpić na drodze umowy między małżonkami (tzw. umowny podział majątku) lub w przypadku braku porozumienia – poprzez postępowanie sądowe. Umowny podział majątku wymaga zgodnej woli obu stron i może być sporządzony w formie aktu notarialnego, szczególnie gdy w skład majątku wchodzi nieruchomość.
  • Równość udziałów: zasadą jest, że udziały małżonków w majątku wspólnym są równe. Jednakże, sąd może zadecydować o nierównym podziale majątku, biorąc pod uwagę istotne przyczyny, takie jak wkład każdego z małżonków w zgromadzenie majątku, nakład pracy, wychowanie dzieci czy też współpracę na rzecz rodziny.
  • Wycena majątku: przed podziałem majątku konieczna jest jego wycena, aby określić wartość poszczególnych składników. W przypadku sporów, wyceny może dokonać biegły rzeczoznawca powołany przez sąd.
  • Rozliczenia finansowe: jeżeli podział majątku nie jest równy (np. jeden z małżonków otrzymuje więcej składników majątku o większej wartości), może zostać ustalone wyrównanie w formie spłaty lub dopłaty.


Podział majątku wspólnego, do którego najczęściej dochodzi w następstwie rozwodu, czyli orzeczonego przez Sąd rozwiązania małżeństwa w następstwie zupełnego i trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego, to proces wymagający dokładnej analizy i znajomości przepisów prawa. Warto skorzystać z pomocy doświadczonego radcy prawnego lub adwokata, specjalizującego się w sprawach o podział majątku wspólnego, który pomoże w ustaleniu najlepszej strategii działania i reprezentacji interesów klienta w postępowaniu podziałowym.

 

W tym wpisie wyjaśniamy na kanwie postanowienia Sądu Najwyższego, wydanym w dniu 7 czerwca 2024 r. w sprawie pod sygn. akt I CSK 896/23, kwestię ustalenia przez Sąd nierównych udział ze względu na ważne powody w rozumieniu art. 43 § 2 k.r.o.

Czy ważne powody mogą stanowić podstawę do ustalenia przez Sąd nierównych udziałów majątku wspólnym? | Kancelaria prawna w Gdyni - ADVISER Armknecht i Partnerzy - radca prawny Gdynia

W sprawie pod sygn. akt I CSK 896/23, Sąd Najwyższy, rozpatrzył kwestię ustalenia nierównych udziałów w następstwie skargi kasacyjnej złożonej przez byłego małżonka. Skarga ta, została przez niego złożona wobec oddalenia apelacji byłego małżonka od postanowienia Sądu Rejonowego dla Sąd Rejonowy dla Krakowa - Krowodrzy w Krakowie w sprawie z jego wniosku o podział majątku wspólnego w treści, którego Sąd ustalił nierówne udziały w majątku wspólnym małżonka - wnioskodawcy (30%) i małżonki - uczestniczki postępowania (70%). 

Sąd Najwyższy, stwierdził, że problematyka związana z podziałem majątku wspólnego byłych małżonków, w tym przesłanek ustalenia przez Sąd nierównych udziałów w majątku wspólnym małżonków nie jest nowa i była już przedmiotem licznych orzeczeń Sądu Najwyższego oraz wypowiedzi piśmiennictwa (zob. postanowienia Sądu Najwyższego z 24 kwietnia 2013 r., IV CSK 553/12, OSNC-ZD 2014, Nr B, poz. 24 i z 6 kwietnia 2005 r., III CK 469/04). podstawa do ustalenia nierównych udziałów jaką są ważne powody w rozumieniu art. 43 § 2 k.r.o., oceniane z punktu widzenia zasad współżycia społecznego, sprzeciwiają się przyznaniu jednemu z małżonków korzyści z tej części majątku wspólnego, co do której powstania się on nie przyczynił. Natomiast sama ocena ważnych powodów uwzględnia nie tylko aspekt majątkowy, ale również etyczny i wymaga uwzględnienia zasad współżycia społecznego (zob. postanowienia Sądu Najwyższego z 22 września 1997 r., II CKN 306/97 oraz z 21 listopada 2002 r., III CKN 1018/00).

 

W utrwalonej linii orzeczniczej Sądu Najwyższego, przyjmuje się, że przy ustalaniu nierównych działów w majątku współnym nie chodzi tu o winę w rozkładzie pożycia, ale o winę odnoszoną do nieprzyczyniania się do powstania majątku wspólnego lub przyczyniania się w mniejszym stopniu, niż to wynika z możliwości małżonka (zob. postanowienia Sądu Najwyższego z 8 lutego 2018 r., II CNP 11/17 i z 7 czerwca 2000 r., III CKN 455/00). Ważnym powodem jest w szczególności naganne postępowanie małżonka, przeciwko któremu jest skierowane żądanie ustalenia nierównych udziałów, polegające na tym, że w sposób rażący lub uporczywy nie przyczyniał się on do powstania majątku wspólnego lub trwonił wspólne środki na zaspokajanie własnych potrzeb, w tym alkohol, uszczuplając w ten sposób zasoby ze szkoda dla interesów rodziny (zob. postanowienia Sądu Najwyższego z 26 listopada 1973 r., III CRN 227/73, OSNCP 1974, poz. 189 oraz z 2 października 1997 r., II CKN 348/97).

W tej sprawie, istotnym aspektem, stanowiącym podstawę do ustalenia przez Sąd nierównych udziałów w majątku wspólnym,było zachowanie byłego małżonka polegające na zawinionym niepodejmowaniu zatrudnienia lub utracie pracy po krótkim czasie, przeznaczanie wspólnych pieniędzy na alkohol i papierosy, niełożeniu alimentów, przerzucaniu ciężaru utrzymania rodziny, w tym pięciorga dzieci na barki byłej żony, która pracując zarobkowo prowadziła jednocześnie gospodarstwo domowe bez jakiegokolwiek wsparcia ze strony byłego małżonka. Sąd te okoliczności ocenił jako istotne uszczuplenie majątku wspólnego z przyczyn leżących po stronie byłego małżonka.

 

Potrzebujesz pomocy prawnika w sprawie o podział majątku?
Poznaj naszą ofertę dla klientów indywidualnych w sprawach prywatnych: osobistych oraz rodzinnych i skontaktuj się z nami!

Sprawdź pozostałe nasze wpisy

Wstecz
Prawo podatkowe
[Prawo podatkowe] Czy można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu wydatki na ERP?

Wielu przedsiębiorców w celu usprawnienia prowadzonej działalności swojej firmy decyduje się na wdrożenie elektronicznego systemu do zarządzania przedsiębiorstwem – ERP (z ang. Enterprise Resources Planning) w ramach modelu SaaS. W takim wypadku stoją oni przed dylematem czy mogą zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu wydatki poniesione na nabycie usługi wdrożenia tego systemu, zwłaszcza jeśli dokonywała tego spółka zależna. Pomocna może okazać się interpretacja indywidualna z dnia 18 maja 2021 r. wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej nr 0111-KDIB1-2.4010.123.2021.1.SK, którą omawiamy poniżej.

Czytaj dalej
Prawo budowlane 23.11.2022
[Prawo budowlane] Wady budowlane. Co zrobić z nierzetelnym wykonawcą robót budowlanych lub prac remontowych, gdy stwierdzamy istnienie wad, a wykonawca nie chce ich usunąć?

Niejednokrotnie się zdarza, że zlecone przez nas roboty budowlane albo prace remontowe, czy prace wykończeniowe nie zostały wykonane poprawnie albo niedokończone. Problemów związanych z nierzetelnym wykonawcą robót budowlanych jest wiele. W tym wpisie na blogu naszej kancelarii prawnej w Gdyni, obejmującym głownie zagadnienia z zakresu prawa budowlanego, wpisie dowiesz się jak: odstąpić od umowy o roboty budowlane lub prace remontowe zawartej z nierzetelnym wykonawcą, skutecznie złożyć reklamację wykonawcy robót budowlanych albo zleconych prac remontowych, stwierdzić istnienie wad budowlanych i jak je udokumentować, w tym zabezpieczyć dowody na wypadek konieczności skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego, czym są wady ukryte, na które przepisy prawa budowlanego i prawa cywilnego należy zwróci uwagę związku ze stwierdzeniem wad związanych z robotami budowlanymi.W tym wpisie na blogu naszej kancelarii prawnej w Gdyni, obejmującym głownie zagadnienia z zakresu prawa budowlanego dowiesz się jak: odstąpić od umowy o roboty budowlane lub prace remontowe zawartej z nierzetelnym wykonawcą, skutecznie złożyć reklamację wykonawcy robót budowlanych albo zleconych prac remontowych, stwierdzić istnienie wad budowlanych i jak je udokumentować, w tym zabezpieczyć dowody na wypadek konieczności skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego, czym są wady ukryte, na które przepisy prawa budowlanego i prawa cywilnego należy zwróci uwagę związku ze stwierdzeniem wad związanych z robotami budowlanymi. | ADVISER Armknecht & Partners kancelaria prawna gdynia, radca prawny gdynia, prawo budowlane gdynia, prawo budowlane kancelaria gdynia, adviser, kancelaria prawo budowlane, sprawa budowlana, sprawy budowlane, radca prawny prawo budowlane prawo budowlane, wady budowlane, wady ukryte, wady budynku, zabezpieczenie dowodów, reklamacja robót budowlanych, reklamacja remontu, odstąpienie od umowy, zwłoka wykonawcy, opóźnienie wykonawcy, świadczenie niemożliwe #prawobudowlane#wadybudowlane#wadyukryte#wadybudynku#zabezpieczeniedowodów#reklamacjarobótbudowlanych#reklamacjaremontu#odstąpienieodumowy#zwłokawykonawcy#opóźnieniewykonawcy#świadczenieniemożliwe#Adviser Armknecht&Partners#

Czytaj dalej