Wstecz 
Compliance korporacyjny jest przedmiotem wykładni sądowej. W kilku sprawach polskie sądy powszechne oraz Trybunał Konstytucyjny podejmowały problematykę systemu zapewnienia zgodności z prawem (compliance).
Niemniej pamiętać należy, że compliance jest realizowany zarówno jako compliance korporacyjny jak i "indywidualny". Compliance indywidualny polega na tym, że Każdy ma możliwość uzyskania porady prawnej, skorzystania z pomocy obrońcy i przedstawiciela - Everyone whose rights and freedoms guaranteed by the law of the Union are violated has the right to an effective remedy before a tribunal in compliance with the conditions laid down in this Article.(zob. wyrok TK z dnia 14 lipca 2021 r. w sprawie pod syg. akt P 7/20, publ. w OTK-A z 2021 nr. 49).
Warto zaznaczyć, że organizacja (firma), która wkomponowała compliance w strukturę wewnętrznego zarządzania budzi większe zaufanie w obrocie handlowym, ponieważ chodzi nie tylko o jego formalne wdrożenie, ale i o okoliczność, że funkcje zgodności są ukierunkowane na budowanie zaufania do przedsiębiorstwa i wykrywanie ewentualnych nieprawidłowości nawet przy dobrze funkcjonującym systemie komunikacyjnym. (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2022 r. w sprawie pod sygn. akt II PSKP 41/22, publ. w Systemie Informacji Prawnej LEX pod nr 3546282).
Dział zgodności (compliance) oraz dział audytu wewnętrznego, wewnętrznie odpowiadają za kontrolę działań organizacji (firmy) z prawem oraz jej staranność w działaniu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 maja 2021 r. w sprawie pod sygn akt II PSKP 31/21, publ. w Systemie Informacji Prawnej LEX pod nr 3181415 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 13 listopada 2018 r. w sprawie pod sygn akt III APa 19/17, publ. w SIP LEX pod nr 3181414).
Kadra kierownicza wyższego szczebla, przy wsparciu ze strony funkcji nadzoru zgodności (compliance) oraz funkcji zarządzania ryzykiem, powinna być odpowiedzialna za ciągłą wewnętrzną zgodność z zasadami nadzoru i ustaleniami zarządczymi dotyczącymi produktów (zob. wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 15 lipca 2021 r. w sprawie nr C-911/19 FBF - Fédération bancaire française przeciwko ACPR - Autorité de contrôle prudentiel et de résolution).
Pojęcie 'umyślnej niezgodności' w rozumieniu art. 67 ust. 1 rozporządzenia nr 796/2004 ustanawiającego szczegółowe zasady wdrażania wzajemnej zgodności, modulacji oraz zintegrowanego systemu administracji i kontroli przewidzianych w rozporządzeniu nr 1782/2003 ustanawiającym wspólne zasady dla systemów pomocy bezpośredniej w zakresie wspólnej polityki rolnej oraz określonych systemów wsparcia dla rolników i art. 23 rozporządzenia nr 1975/2006 ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia nr 1698/2005 w zakresie wprowadzenia procedur kontroli, jak również wzajemnej zgodności w odniesieniu do środków wsparcia rozwoju obszarów wiejskich należy interpretować w ten sposób, że wymaga ono naruszenia zasad wzajemnej zgodności przez beneficjenta pomocy, który zmierza do stanu niezgodności z tymi zasadami lub - nie zmierzając do takiego stanu - godzi się na ewentualność, że może on nastąpić. Z prawem Unii nie jest sprzeczny przepis krajowy, który wiąże podwyższoną moc dowodową z kryterium istnienia długoterminowej trwałej polityki, pod warunkiem że beneficjent pomocy dysponuje w danym wypadku możliwością przeprowadzenia dowodu na brak elementu umyślności w swoim zachowaniu.
Artykuł 67 ust. 1 rozporządzenia nr 796/2004 ustanawiającego szczegółowe zasady wdrażania wzajemnej zgodności, modulacji oraz zintegrowanego systemu administracji i kontroli przewidzianych w rozporządzeniu nr 1782/2003 ustanawiającym wspólne zasady dla systemów pomocy bezpośredniej w zakresie wspólnej polityki rolnej oraz określonych systemów wsparcia dla rolników i art. 23 rozporządzenia nr 1975/2006 ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia nr 1698/2005 w zakresie wprowadzenia procedur kontroli, jak również wzajemnej zgodności w odniesieniu do środków wsparcia rozwoju obszarów wiejskich należy interpretować w ten sposób, że w sytuacji naruszenia wymogów wzajemnej zgodności przez osobę trzecią, która wykonuje prace na zlecenie beneficjenta pomocy, wspomnianego beneficjenta można uznać za odpowiedzialnego za to naruszenie, jeżeli jego działanie miało znamiona umyślności lub niedbalstwa w formie wyboru tej osoby trzeciej, nadzoru nad nią lub udzielonych jej instrukcji, i to niezależnie od znamion umyślności lub niedbalstwa w zachowaniu wspomnianej osoby trzeciej.
Wykładnia taka jest zgodna z celem kar za naruszenia zasad wzajemnej zgodności, które to kary mają skłaniać rolników do przestrzegania istniejącego ustawodawstwa w różnych obszarach wzajemnej zgodności. Z jednej strony bowiem konieczność znamion umyślności lub niedbalstwa w zachowaniu beneficjenta pomocy dla uznania go za odpowiedzialnego za działania lub zaniechania osób trzecich pozwala zachować motywujący skutek tych sankcji, przewidziany w motywie 56 rozporządzenia nr 796/2004. Z drugiej strony wykładnia taka pozwala zapobiegać nadużyciom, ponieważ beneficjent pomocy nie może uwolnić się od odpowiedzialności poprzez zlecenie prac na swojej nieruchomości ani jej zmniejszyć, wykluczając swoją odpowiedzialność za działanie umyślne poprzez przeprowadzenie dowodu, że dana osoba trzecia na przykład działała w sposób noszący znamiona niedbalstwa (zob. wyrok Trybunału Sprawiedliwości w z dnia 27 lutego 20214 r. w sprawie C-3967/12,A.M. van der Hamem i A.H. van der Ham-Reijersen van Buuren a College van Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland (rządem prowincji Holandii Południowej, zwanym dalej 'College') w przedmiocie redukcji pomocy przyznanej tym pierwszym z tytułu wspólnej polityki rolnej: pkt 31, 32, 37, 42, 52, 53 wyroku).
Oceny sposobu wypełniania przez spółkę obowiązków informacyjnych, stosowania zasad ładu korporacyjnego przyjętych przez spółkę, działalności jej organów - Zarządu Spółki, Rady Nadzorczej, czy też Rady Dyrektorów, a także oceny sytuacji prawnej spółki należy dokonywać z uwzględnieniem oceny systemu kontroli wewnętrznej, zarządzania ryzykiem, compliance oraz funkcji audytu wewnętrznego, czy oceny racjonalności prowadzonej przez spółkę. Co może dotyczyć chociażby działalności sponsoringowej, charytatywnej, lub innej o zbliżonym charakterze (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 26 lipca 2017 r. w sprawie pod sygn akt VIII GC 410/16, publ. w SIP EX pod nr 2348191). .
Zachęcamy do zapoznania się z wpisem przygotowanych przez prawników naszej kancelarii prawnej w Gdyni, pt. Czy compliance jest potrzebne i czym różni się od stałej obsługi prawnej lub działu prawnego? cz. 1, poświęconego zagadnieniom compliance w organizacji (firmie). Wpis ten porusza takie kwestie jak:
Jak i kolejnym naszym wpisie na temat compliance, w którym poruszymy takie kwestie jak:
Jeśli jesteś konsumentem lub przedsiębiorcą, który dokonuje zakupów niezwiązanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, czyli nie pobiera rachunku czy faktury na dane firmowe przedsiębiorcy, to przysługują ci wszystkie prawa konsumenckie.
Czytaj dalej
