[Prawo spadkowe] Ustalanie istnienia i treści oświadczenia ostatniej woli po śmierci osoby składającej oświadczenie testamentowe
Udostepnij
Ustalanie istnienia i treści oświadczenia ostatniej woli – analiza postanowienia Sądu Najwyższego z 17 maja 2024 r. (I CSK 438/24) | Prawo spadkowe
W tym wpisie analizujemy najnowsze orzeczenie Sądu Najwyższego, które dotyczy kluczowych kwestii związanych z ustaleniem istnienia i treści testamentu po śmierci testatora. Sprawa, rozpoznana postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 2024 r. w sprawie pod sygnaturą akt I CSK 438/24, wskazuje na istotne wyzwania w procesie dowodzenia, które mają znaczenie dla osób zaangażowanych w sprawy spadkowe.
Sąd najwyższy w tej sprawie stwierdził, że ze względu na ustalanie istnienia i treści oświadczenia ostatniej woli dopiero po śmierci osoby składającej oświadczenie konieczne jest ustanowienie wymagań formalnych utrudniających sfałszowanie treści oświadczenia, zmuszenie umierającego do jego złożenia lub wykorzystanie stanu zdrowia wyłączającego świadome wyrażenie woli. Podstawą formą testamentu jest testament w całości spisany własnoręcznie (art. 949 § 1 k.c.). Wymóg ten nie służy wyłącznie utrudnieniu sfałszowania treści ostatniej woli, lecz służy także możliwości sprawdzenia, czy spadkodawca pisał testament w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli (art. 945 § 1 pkt 1 k.c.). Badanie pismoznawcze pozwala do pewnego stopnia na ustalenie, czy piszący działał pod wpływem dużego stresu, co w połączeniu z innymi przesłankami może pozwolić na ustalenie złożenia oświadczenia pod bezprawną groźbą. Badanie to może także ujawnić zmiany charakteru pisma wynikające z demencji lub innych zaburzeń psychicznych.
Czy istnienie i treść oświadczenia ostatniej woli zmarłego mogą być ustalane na podstawie wszelkich dostępnych środków dowodowych? | Sprawa spadkowa
Sprawa rozpatrzona przez Sąd Najwyższy w prezentowanym postanowieniu dotyczyła ustalenia, czy spadkodawca pozostawił oświadczenie ostatniej woli, które mogłoby wpłynąć na porządek dziedziczenia. W szczególności problematyczne było odtworzenie treści tego oświadczenia oraz udowodnienie, że zostało ono rzeczywiście złożone przed śmiercią. Brak testamentu w formie pisemnej wymagał od wnioskodawców powołania się na dowody osobowe i okoliczności faktyczne.
Sąd Najwyższy potwierdził, że w przypadku braku testamentu w formie pisemnej lub innych jednoznacznych dowodów, istnienie i treść oświadczenia ostatniej woli mogą być ustalane na podstawie wszelkich dostępnych środków dowodowych. Kluczowe znaczenie mają tutaj zeznania świadków, okoliczności towarzyszące składaniu oświadczenia oraz wszelkie poszlaki potwierdzające intencje spadkodawcy.
Istotne ustalenia prawne Sądu Najwyższego w kontekście dziedziczenia na podstawie testamentu
Sąd Najwyższy w prezentowanym postanowieniu zwrócił uwagę na kilka kluczowych kwestii związanych z dziedziczeniem na podstawie testamentu (dziedziczenie testamentowe):
dowody na oświadczenie ostatniej woli - w sytuacji, gdy nie ma formalnego testamentu w formie, dopuszczalne jest ustalenie woli spadkodawcy (testatora) na podstawie dowodów osobowych, takich jak zeznania świadków, oraz innych okoliczności faktycznych. Pomimo, że prawo spadkowe przewiduje wymogi formalne dla sporządzenia testamentu, Sąd Najwyższy przypomniał, że nie można ich traktować w sposób absolutny, jeśli dowody wskazują na wyraźne wyrażenie woli spadkodawcy w innej formie.,
zasada swobody testowania - Sąd Najwyższy podkreślił, że najistotniejszą kwestią jest ustalenie rzeczywistej woli spadkodawcy, nawet jeśli nie została ona formalnie utrwalona,
ocena wiarygodności dowodów - zeznania świadków muszą być oceniane w kontekście całokształtu okoliczności, aby uniknąć sytuacji, w której jednostronne oświadczenia prowadzą do zniekształcenia woli zmarłego (spadkodawcy). W sprawach spadkowych sąd ma obowiązek szczegółowo badać wszystkie okoliczności sprawy. Dotyczy to zarówno autentyczności dokumentów, jak i wiarygodności zeznań świadków, którzy mogą mieć subiektywny interes w określonym rozstrzygnięciu.
Zobacz pełną treść postanowienia Sądu Najwyżśzego wraz z uzasadnieniem w sprawie I CSK 438/24
ostanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 2024 r. I CSK 438/24 - Ustalanie istnienia i treści oświadczenia ostatniej woli po śmierci osoby składającej oświadczenie
Ze względu na ustalanie istnienia i treści oświadczenia ostatniej woli dopiero po śmierci osoby składającej oświadczenie konieczne jest ustanowienie wymagań formalnych utrudniających sfałszowanie treści oświadczenia, zmuszenie umierającego do jego złożenia lub wykorzystanie stanu zdrowia wyłączającego świadome wyrażenie woli. Podstawą formą testamentu jest testament w całości spisany własnoręcznie (art. 949 § 1 k.c.). Wymóg ten nie służy wyłącznie utrudnieniu sfałszowania treści ostatniej woli, lecz służy także możliwości sprawdzenia, czy spadkodawca pisał testament w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli (art. 945 § 1 pkt 1 k.c.). Badanie pismoznawcze pozwala do pewnego stopnia na ustalenie, czy piszący działał pod wpływem dużego stresu, co w połączeniu z innymi przesłankami może pozwolić na ustalenie złożenia oświadczenia pod bezprawną groźbą. Badanie to może także ujawnić zmiany charakteru pisma wynikające z demencji lub innych zaburzeń psychicznych.
Prosta spółka akcyjna (P.S.A) jest nową, elastyczną i jak dotychczas najprostszą, poza jednoosobową działalnością gospodarczą osoby fizycznej, formą prowadzenia działalności gospodarczej. Prosta Spółka Akcyjna (PSA) weszła do obrotu jako forma prowadzania działalności innowacyjnych, w szczególności tzw. start-up’ów. W najmowych wpisanie prawnicy kancelarii prawnej w Gdyni ADVISER Armknecht & Partners radcowie prawni, przedstawiają 10 najważniejszych zagadnień związanych z funkcjonowaniem PSA, które powinien poznać każdy przedsiębiorca. Zapraszamy do lektury! prawo spółek handlowych kancelaria prawna gdynia trójmiasto gdańsk prawnik obsługa prawna spółek stała obsługa prawna prawnik prawo handlowe trójmiasto
[Prawo morskie] W dniu 17 maja 2023 r. Sąd Administracyjny w Gdańsku w sprawie w sprawie pod sygn. akt I SA/Gd 212/23 dokonał sądowej wykładni pojęcia "transportu morskiego", które znajduje potwierdzenie w pojęciu statku morskiego zdefiniowanym dla potrzeb prawa morskiego. Sąd Administracyjny w Gdańsku ustalił, że sposób rozumienia pojęcia "transport morski" znajduje potwierdzenie w pojęciu statku morskiego zdefiniowanym dla potrzeb prawa morskiego. Zgodnie z treścią art. 2 § 1 oraz art. 3 § 2 ustawy z dnia 18 września 2001 r. - Kodeks morski (Dz. U. z 2018 r. poz. 2175 z późn. zm.), statkiem morskim jest każde urządzenie pływające przeznaczone lub używane do żeglugi morskiej, a morskim statkiem handlowym jest statek przeznaczony lub używany do prowadzenia działalności gospodarczej, a w szczególności do: przewozu ładunku lub pasażerów, rybołówstwa morskiego lub pozyskiwania innych zasobów morza, holowania, ratownictwa morskiego, wydobywania mienia zatopionego w morzu, pozyskiwania zasobów mineralnych dna morza oraz zasobów znajdującego się pod nim wnętrza Ziemi. prawo morskie kancelaria trójmiasto Gdańsk Gdynia Sopot prawo logistyczne prawo transportowe prawnik radca prawny On May 17, 2023, the Administrative Court in Gdańsk in the case under ref. no. No. I SA/Gd 212/23 provided a judicial interpretation of the concept of "maritime transport", which is confirmed by the concept of a seagoing vessel defined for the purposes of maritime law. The Administrative Court in Gdańsk determined that the understanding of the concept of "maritime transport" is confirmed by the concept of a seagoing vessel defined for the purposes of maritime law. Pursuant to art. 2 § 1 and art. 3 § 2 of the Act of September 18, 2001 - Maritime Code (Journal of Laws of 2018, item 2175, as amended), a seagoing vessel is any floating device intended or used for maritime navigation, and a seagoing merchant vessel is a ship intended or used for conducting business activities, in particular for: transporting cargo or passengers, sea fishing or obtaining other marine resources, towing, sea rescue, recovery of property submerged in the sea, obtaining mineral resources of the seabed and the resources of the interior beneath it Earth.Law firm ADVSIER Armknecht & Partners attorneys at law Poland
Wstecz 
